23 September, 2018

Критична маса #77: Безбедни зони околу школите

Датум: среда, 26.09.2018
Почеток: 17:30, Плоштад Македонија
Крај: 19:00, ОУ 11 Октомври
--------------------------------------------------------------------
Facebook настан: линк
Рута: линк
Промотивни материјали: линк
--------------------------------------------------------------------
Постерот за КМ 77
„Зона школо“ е зона во непосредна околина на школите во која е голема веројатноста да се појават мали човечиња. Децата се ниски, а со тоа помалку видливи и имаат непредвидливо движење. Тоа не значи дека треба да загинат од сообраќај. Имаат право да живеат и безбедно да стигнат до училиште и да се вратат дома, дури и самостојно. Затоа е неопходно споро движење на моторни возила во овие зони, за да може навреме да се реагира или пак повредите да не бидат големи при евентуален удар.

Затоа, речиси во целиот свет зоните околу школите имаат посебен третман: имаат помали брзински ограничувања (30, 20 или дури и 10 km/h), имаат физички мерки за смирување на сообраќајот, се користат посебни знаци.

Во некои држави, казните за брзина на возење над ограничувањето, за паркирање на пешачка патека, за двојно паркирање или недозволено запирање, во околината на школите се и двојно поголеми во споредба со казните на друго место.
Има градови каде во утринските и попладневните часови кога децата почнуваат на училиште и кога завршуваат, полициски или цивилни лица со соодветни ознаки го регулираат сообраќајот околу школите. Има градови и каде моторниот сообраќај на улицата пред влезот во тие часови е целосно забранет. Пред школото се очекува сите деца без оглед како патуваат од дома/до дома првиот дел од патувањето секако да го направат пеш: сите мора да се појават на влезот, на тротоарот, на улицата пред школото, па да го продолжат патувањето пеш, со точак, со кола, со автобус.
Затоа оваа зона како најосетлива има посебен третман. Во таа зона, дури и на оние деца кои во име на заштита од сообраќајот родителите ги превезуваат со кола, безбедноста им е загрозена од други слични возила на родители.
Студиите за однесувањето на возачите во “Зони школо“ покажуваат многу мало почитување на сообраќајните знаци и генерално непочитување на сообраќајните правила, особено затоа што родитетлите во брзање да ги остават своите деца пред да заминат на работа, честопати ги заобиколуваат правилата и условите на улицата. затоа е неопходно и со физички мерки и со присуство на регулирачи на сообраќајот да се обезбеди заштита на животот на најмалите.

Во нашата регулатива постои термин “Зона на смирен сообраќај“ како можност, но начинот на нејзиното спроведување ретко се случува и со сообраќаен знак, камоли со физички мерки на смирување. Во 2015-та на пример, беше воведена т.н. Зона 30 во Дебар Маало, но не видовме на терен ни една мерка која што ќе обезбеди движење со брзини под 30 km/h како што налага зоната. Напротив, по дел од улиците се уште се вози многу брзо, пристапуваат тешки товарни возила итн. Што воопшто не одговара на карактерот на една “зона на смирен сообраќај“ Исто така не е битно само влезот на школото да биде обезбеден. За основни школи потребни се и БЕЗБЕДНИ ПАТЕКИ до школото.
Обично школите опфаќаат географски регион во одреден радиус. Задача на општините и Град Скопје е да обезбедат на било кое дете од било кој дел на тој регион кој школото го покрива, да има безбедена проточна незафатена со возила и други пречки патека од нивниот дом до школото. Премините преку улица на споредни улици да бидат со издигнувања, а на поголемите улици да не преминуваат повеќе од 2 ленти одеднаш и да се појавуваат заштитни острови. Ваквите мерки би поттикнале повеќе деца да одат на училиште пешки или со точак, би се избегнале гужвите околу школите, би се зголемила безбедноста, би се подобрило и здравјето на децата.


Во Словенија пред само 15 години 75% од децата пристигнувале на училиште на активен начин, пешки или со точак, денес обратно 75% пристигнуваат со кола. Дури 20% од нив имаат прекумерна тежина, а тоа е само една од последиците од автоцентричното планирање. Немаме точни бројки, но трендовите се слични насекаде, па и кај нас. Затоа се донесуваат планови за развој на одржливата мобилност - SUMP. Во Словенија, ⅓ од општините веќе имаат. Во Македонија има само Скопје од 2011 година, но за жал не е реализиран. Овој план опфаќа и безбедни зони околу школите со физички мерки на смирување на сообраќајот, но во последнава деценија, спротивно на планот, се вложуваше во услови за уште поголеми брзини, место за поголема безбедност. Да го парафразирме Фред Кент „Ако планирате градови за коли и брзина, ќе добиете коли и брзина. Ако планирате град за луѓе и безбедност, ќе добиете луѓе и безбедност“.

Бидејќи септември е месец кога погледите се свртени кон училиштата, но и бидејќи следните месеци ќе се донесуваат планови за следната година, со оваа Критична маса сакаме да актуелизираме неколку теми:
1.Важноста од пристигнувањето на школо со пешачење / возење велосипед или тротинети за здравјето на децета, расположението, запознавањето на околината во која живеат и учат
2.Н
епходноста Градот да донесе стратегија за безбедни зони околу училиштата и со физички мерки за успорување, светлосна и друга сигнализација да им даде до знаење на возачите во каква зона се движат
3.Неопходноста МВР (или идна градска полиција) да даде особено значење на зоните околу школите со своето присуство и регулирање таму
4.Потребата Министерство за образование да воведе сообраќајно теоретско и практично образование во школите. Секое дете во фази во различни одделенија (теорија во уличница, возење точак во школски двор, па на полигон, па на улица) да ги изучува правилата за учество во сообраќајот и особено пешачењето и користење на велосипедот.
5.С
овесното и смирено неагресивно возење на возачите, особено во зони околу школите, но и насекаде низ градот. Сметаме дека за ова нема да имаат ефект посебни кампањи, туку со спроведувањето на точка 2 и 3, однесувањето на возачите по автоматизам ќе се смири.

Деновиве во Facebook настанот ќе објавуваме зошто оваа Критична маса поминува низ улици пред градинки, основни и средни училишта и какви се условите на тие улици.


Се радуваме на секое точаче плус заклучено во школските дворови, се радуваме на секое дете кое испешачило од дома до школо и се сретнало со цел еден свет.
И сакаме секое од тие деца да имаат шанса да пораснат и да не бидат невини жртви на агресивен, несериозно третиран сообраќај од страна на институциите. Бројот на жртви е пропорционален со степенот на системска неодговорност, а безбедноста со преземањето системска одговорност.
Да не слушаме веќе за нови жртви деца.
Возиме за нула жртви во сообраќајот.

Возиме за безбедни зони околу школите!

--------------------------------
Критична маса е неформален велосипедски собир кој се случува во над 300 градови во светот.
Нема лидери, нема формална организација, само група на свесни луѓе кои сакаат подобар вело-град.
Од мај 2012-та се случува еднаш месечно и во нашето Скопје!
Возиме секоја последна среда во месецот по различна рута и со различна тема.
 
Критична маса во Скопје е самоодржлив, саморегулиран и самофинансиран месечен собир на урбаните велосипедисти кој зависи од придонесот на секој учесник, пред сѐ од неговото појавување на собирот и покажување бројност („Нѐ има, земете нѐ предвид“), од активната грижа настанот да помине во најдобар ред, а потоа и од донациите за промотивните материјали, волонтерскиот придонес во: осмислувањето на настанот, неговата промоција и се разбира во креативната страна на возењата. До овој момент, скопјани 76 пати возеа масовно по скопските улици, на 76 различни теми поврзани со урбаниот велосипедизам.
Да ги освоиме по 77-ти пат улиците со нашите точаци, активно, ангажирано, свесно, заедно, со полни срца!
Приклучи се! Ангажирај се!
Може да нé има повеќе! Скопје може да стане подобар град!
---------------------------------
*Секој учесник вози на своја одговорност.

14 September, 2018

Ден без автомобили 2018

Датум: 22.09.2018 (сабота)
Место: низ улиците на Скопје

Facebook настан: линк
-------------------------------

На 22-ри септември (сабота) да се приклучиме на прославата на Светскиот Ден без автомобили. 
https://en.wikipedia.org/wiki/Car-Free_Days
Овој ден го слави движењето пешки, со велосипед, со тротинет, со јавен превоз... на било каков одржлив начин, само не со автомобил. Идејата на Денот е да ни даде претстава како би изгледале нашите соседства со помалку автомобили.

Над 1500 градови во светот:

-и во развиени и во земји во развој
-градови со развиена велосипедска култура и градови со велосипедска култура во развој
-градови со развиен јавен транспорт и градови што немаат, но сакаат да имаат развиен јавен транспорт
-градови со пешачки зони и градови без пешачки зони

ќе ги поттикнат своите граѓани овој ден да ги остават автомобилите. За тоа да го направат, некои главни градски артерии ќе ги затворат за автомобислки сообраќај, а ќе ги отворат за луѓето: ќе организираат настани кои ќе ги привлечат луѓето да излезат на улица.

Со августовската Критична маса Од ден без автомобили до град за луѓе ги повикавме Градот Скопје и скопските општини да се приклучат на Денот без автомобили со свои повици, со барем една улица во своја надлежност која на овој ден поинаку ќе функционира. 

Во овој Facebook настан ќе споделуваме информации за општините кои ќе се приклучат, улиците кои ќе бидат затворени за автомобилски сообраќај во Скопје, а отворени за луѓето, како и различни поттикнувачки примери од светот.

Да си го доживееме градот во поинакво светло! 
На улиците да се возат точаци, тротинети, децата да ги играат заборавените детски улични игри, возрасните да шетаат, џогираат, вежбаат, уживаат. Можности има многу. 

Раширете глас: овој 22-ри септември, што повеќе граѓани да се движат без автомобил!

Image may contain: text



---------
Став за Денот без автомобили 2016: https://natochak.blogspot.com/2016/09/blog-post.html
Барање до општините, август 2018: http://natochak.blogspot.com/2018/08/car-free-day.html
Потсетување за Денот без автомобили, септември 2018: https://natochak.blogspot.com/2018/09/22-2018.html

12 September, 2018

Потсетување за Денот без автомобили 22.септември 2018

После упатеното барање за организирање на Ден без автомобили на крајот на август, денес (12.септември) го споделуваме потсетувањето во врска со Денот без автомобили кое го испративме до скопските општини: Општина Центар, Општина Карпош, Општина Аеродром, Општина Ѓорче Петров, Општина Чаир, Општина Бутел, Општина Гази Баба, Општина Сарај, Општина Шуто Оризари.
Image may contain: 4 people, people smiling, bicycle and outdoor

Image may contain: one or more people and outdoor

Image may contain: 1 person, crowd and outdoor

Почитувани,

Би сакале да ве потсетиме на можноста да организирате Ден без автомобили (Car free Day) / Отворени улици (Open streets) на 22-ри септември. Како тоа обично изгледа на други места, можете да погледнете на линковите.
На 22-ри септември е светскиот Ден без автомобили.
На овој ден над 1500 градови во светот ќе затворат една, неколку или многу улици за автомобилски сообраќај, а ќе ги отворат за активности за луѓето.
Целта е барем на овој ден децата да може да поиграат слободно и безбедно на улица и целта е сите ние да почнеме да замислуваме поинаква иднина за нашите градови: со повеќе пешачење, возење точак, користење јавен превоз.
Ден без автомобили не значи да помине велосипедска парада за половина час, туку значи улицата во текот на повеќе часови на денот да биде отворена за различни активности: детски улични игри, возење точаци и тротинети, џогирање, вежбање  на отворено, музика, шетање, можностите се многу и зависат и од ангажманот на општината.
Целта е да доживееме како изгледа нашето соседство со повеќе игра, а помалку бучава од автомобили, со повеќе активни луѓе и помалку загадување.

Овој ден е и во склоп на Европската недела на мобилност.
Можете да се пријавите на официјалниот сајт како општина со вашите активности: (од Македонија моментално има пријавено 6 градови)
Можете слободно да ги користите и нивните материјали од линкот.
Исто така, ве поттикнуваме како општини и Град Скопје меѓусебно да се координирате за овој ден, да направите заедничка промоција и навистина да го видиме Скопје (различни делови од Скопје) во поинакво светло на овој ден.


Од некои општини (Центар, Карпош, Кисела Вода, Аеродром, Град Скопје...) веќе добивме најави дека планираат да имаат сопствени активности. Се надеваме ќе се придружат и другите.
Денот треба да биде општа прослава на граѓаните на градот, а не нервоза за возачите.
Затоа, апелираме што побрзо да објавите точно кои улици во кој период ќе бидат затворени за автомобилски сообраќај, а отворени за луѓето.
Навремената информација ќе ги намали нервозите, а ќе го зголемите бројот на луѓето кои со радост ќе учествуваат. Верувајте, има многу такви кои едвај чекаат вакво нешто. После првото одржување на ваков настан, речиси насекаде во светот, граѓаните сами бараат да се повторува, зашто тој настан е ретка можност да се сретнат со соседите, да се социјализираат, особено битно за постарите лица, децата со посебни потреби итн. (пример).

Исто така, настаните ќе ги промовираме во нашиот настан на Facebook: Светски Ден без автомобили во Скопје / World Car free Day in SK

Примери од локални настани налик кои може да се организираат активности за Денот без автомобили:
Остави го таблетот, симни се пред зграда во Општина Центар
Проекциите и концертите на отворено во Градски Парк
Парк(инг) Ден во Битола
Улицата е за живеење, а не за сообраќајно дивеење во општина Ѓорче Петров

Овие настани потврдуваат дека граѓаните се жедни за друштвени собири на отворено, во јавните простори.
Затворањето на улицата за автомобили ќе биде невообичаено и уникатно искуство на нашите простори кое веруваме дека ако добро се промовира, добро се организира и ако се анимираат граѓаните, ќе остави многу позитивен впечаток.  


Со почит,
НаТочак

12.09.2018

29 August, 2018

Барање до општините за одбележување на Car Free Day


НаТочак испрати барање до Град Скопје, општините Центар, Карпош, Ѓорче Петров, Кисела Вода, Гази Баба, Чаир, Сарај и Аеродром за активно вклучување во одбележување на Светскиот ден без автомобили на 22 септември. Покрај затворање за автомобили на по една улица во секоја општина, НаТочак предлага и организирање и спроведување на програма на затворените улици во текот на денот. Се надеваме дека тоа ќе овозможи граѓаните да размислат и за друг начин на транспорт освен со нивните автомобили и дека тоа ќе биде прв чекор во менување на транспортните навики. Целосниот допис е во продолжение.


27 August, 2018

Критична маса #76: Од Ден без автомобили, до град за луѓе.

Датум: среда, 29.08.2018
Почеток: 17:30, Плоштад Македонија
Крај: 19:00, Социјален велосипедски центар Педала
--------------------------------------------------------------------
Facebook настан: линк
Рута: линк
Промотивни материјали: линк
--------------------------------------------------------------------


постерот за КМ #76

Замислете улици без врева од автомобили, замислете град со повеќе простор во него, без самиот тој да се шири, замислете улици кои поврзуваат луѓе, а не само пренесуваат… На еден ден, оставете го автомобилот на паркингот и движете се низ градот пеш, со велосипед, автобус и доживејте го јавниот простор на поинаков начин.

Многу градови ширум Европа ќе ги затворат своите улици за движење на автомобили за еден ден во септември, како дел од кампањата Ден без автомобили (Car - Free Day) во рамки на овогодишниот European Mobility Week. Започнувајќи од 22 септември 2000 година, кога 760 градови ширум Европа го поддржаа организирањето на Ден без автомобили, секоја година учество земаат и нови градови јасно покажувајќи дека започнуваат план кој ќе ги менува нивните градови во однос на транспортните политики. Дека имаат план во кои предност ќе има квалитетниот живот на луѓето.

Денот без автомобили е ден кога се слави здравиот транспорт во еден град. 

По примерот на Љубљана, Лисабон, Лондон, Копенхаген и многу други градови во Европа, бараме да се одржи Car - Free Day (Ден без автомобили) и во Скопјe. По примерот на другите градови, првенствено се започнува со затворање на само неколку улици во градот само на еден ден, за потоа во секоја наредна година бројот на тие улици да се зголемува. Целта е да се поттикнат граѓаните да макар за еден ден да ги остават своите автомобили и да размислат за користење на здрав транспорт како што е одење пеш, возење на велосипед или користење на јавниот превоз. Денот треба да ги поттикне граѓаните да замислат еден поинаков град кој ќе биде во функција на луѓето, а не на автомобилите. 

Навидум еден ден нема ништо да промени. И тоа навистина е така ако тој ден не предизвика размислување дека може поинаку. Дека можеме поинаку. Дека градот може поинаку. Градските власти, политичарите, компаниите, граѓаните можат поинаку. Дека ЈАС можам поинаку. Тргувајќи од себеси, секој од нас може преку менување на личните практики да го менува духот на својот град.

Денот без автомобили е ден во кој треба секој од нас да размисли дали ова е градот каков што сакаме да биде. Но идејата не е само како да го промениме тој ден туку како тој ден да би почеток за промените во иднина. За градот тоа треба да биде ден во кој ќе се презентираат идеи поврзани со здравата транспортна политика. Тоа е и ден во кој ќе се презентира како е поубаво да изгледа градот. Улиците да бидат полни со луѓе, а не автомобили. Улиците да бидат место каде луѓето ќе се среќаваат, разговараат, забавуваат, каде децата безбедно ќе играат. Ајде за еден ден да ги стишиме автомобилите и да ги пуштме на најјако детскиот џагор, уличната музика, комшиските муабети, насмевките…. Да го живееме овој град!

НаТочак предлага на секоја општина во Скопје, на 22 Септември (сабота), да затвори за автомобилски сообраќај една улица која е во надлежност на општината, но и да подготви програма и да организира активности за граѓаните (со локални уметници, музичари, здруженија и сл.) на таа улица во текот на денот, со што ќе ги мотивира да дојдат и да се задржат на таа улица, за да ја доживеат на поинаков начин. Секако, самите граѓани треба претходно да бидат добро информирани и запознаени со целта на денот, со активностите кои ќе се преземат и за затворањето на улиците.

Ги охрабруваме градските власти овој ден да им покажат на своите граѓани визија. Да ги уверат дека имаат план за овој град. И тој план е зелен, чист, хуман. Дека е наменет за луѓето. Дека нивните заложби се вистински и искрени заложби, а не само празни зборови.
Ги охрабруваме политичарите да покажат дека се современ модел на политичари кои со своите размислувања се чекор пред нас граѓаните. Дека се лидери. А тоа значи дека политиките со кои раководат треба да бидат во насока на поздрав живот во градовите.
Ги охрабруваме и компаниите да ја покажат својата општествена одговорност. Во околината во која делуваат да покажат дека се грижат. Да ги охрабрат своите вработени во користењето на здрав транспорт. Тоа може да биде безбеден вело-паркинг за своите вработени или награди за оние кои користат јавен транспорт, велосипед или доаѓаат пеш.
Ги охрабруваме и граѓаните да се соочат со своите изговори. Во промената кон подобро на овој град да тргнат од себеси. Но и да го кренат гласот и да си го побараат градот назад, затоа што тој на нив им припаѓа. На нивните животи.

Дојдете во среда, на 29 август, во 17.30 часот, заедно да ја извозиме 76-тата Критична маса и да побараме одржување на вистински Ден без автомобили!
---------------------------------
-----------------------------------
Критична маса е неформален велосипедски собир кој се случува во над 300 градови во светот.
Нема лидери, нема формална организација, само група на свесни луѓе кои сакаат подобар вело-град.
Од мај 2012-та се случува еднаш месечно и во нашето Скопје!
Возиме секоја последна среда во месецот по различна рута и со различна тема.
 
Критична маса во Скопје е самоодржлив, саморегулиран и самофинансиран месечен собир на урбаните велосипедисти кој зависи од придонесот на секој учесник, пред сѐ од неговото појавување на собирот и покажување бројност („Нѐ има, земете нѐ предвид“), од активната грижа настанот да помине во најдобар ред, а потоа и од донациите за промотивните материјали, волонтерскиот придонес во: осмислувањето на настанот, неговата промоција и се разбира во креативната страна на возењата. До овој момент, скопјани 75 пати возеа масовно по скопските улици, на 75 различни теми поврзани со урбаниот велосипедизам.
Да ги освоиме по 76-ти пат улиците со нашите точаци, активно, ангажирано, свесно, заедно, со полни срца!
Приклучи се! Ангажирај се!
Може да нé има повеќе! Скопје може да стане подобар град!
--------------------------------------------------------------------

Промотивни материјали за КМ#76: Од Ден без автомобили, до град за луѓе



Промотивните материјали од овој блог-пост може слободно да се споделуваат, печатат, да се лепат на соодветни локации во градот, да се користат во рамки на објави за настанот или како линкови.
Однапред ви благодариме на сите за помагањето да се прошири информацијата за Критична маса #76.
Голема благодарност до дизајнерот на овој специфичен постер кој е македонски илустратор. Да побараме заедно одржување на вистински Ден без автомобили, во септември, заедно со други европски и светски градови!

Од ден без автомобили, до град за луѓе!
МАТЕРИЈАЛИ ЗА ПЕЧАТЕЊЕ
  • Постер, верзија за печатење: линк (.pdf)
МАТЕРИЈАЛИ ЗА ВЕБ




Постер, верзија за веб


Facebook  cover


Facebook event cover


Банер 300x250px
Банер 500x500px