Showing posts with label институции. Show all posts
Showing posts with label институции. Show all posts

25 December, 2019

Предлози за програми и буџет на Општина Центар за 2020-та година - НаТочак

На крајот на месец декември, во очи носењето годишни програми и буџети на локалната самоуправа, НаТочак испрати допис до Град Скопје и до општините, до градоначалниците, до членовите на Советите, до раководителите на релевантни сектори во администрацијата.

На овој линк се наоѓа документот со предлози со кој се обративме до одговорните страни во Општина Центар, а тука се наоаѓа документот со предлози со кој се обративме до одговорните страни во Град Скопје.
Мејлот и документот до Општина Центар како текст го има и во продолжение.
Чекаме одговор дали се прифатени и вградени предлозите. 

------------------------- Почитувани, 
Ве контактираме со овој допис, свесни дека во овој период се носат годишни програми и буџет за следната година. Очекуваме како советници кои нѐ претставувате нас како граѓани да ги разработите темите во соодветни амандмани, а вработените во Секторите да ги вклопат предлозите во своите програми и начин на работа.

За некои од наведените предлози е потребно издвојување на специјални буџетски средства, а за некои само волја работите кои и онака се прават, да се прават на друг начин.
Ова се темите кои ги издвојуваме како суштински за велосипедскиот сообраќај и кај кои сакаме да видиме промена во 2020-та.

Се надеваме на позитивен одговор.

Со почит,
НаТочак
------------------------- 
До: 
Општина Центар Градоначалник на Општина Центар

Претседател на Совет на Општина Центар
Советници
Сектор за уредување на градежно земјиште и заштита на животна средина
Сектор за урбанизам
Сектор за јавни дејности

Почитувани,
Ве контактираме со овој допис, свесни дека во овој период се носат годишни програми и буџет за следната година. Очекуваме како советници кои не’ претставувате нас како граѓани да ги разработите темите во соодветни амандмани, а вработените во Секторите да ги вклопат предлозите во своите програми и начин на работа.

За некои од наведените предлози е потребно издвојување на специјални буџетски средства, а за некои само волја работите кои и онака се прават, да се прават на друг начин.
Ова се темите кои ги издвојуваме како суштински и кај кои сакаме да видиме промена во 2020-та.

А. До Градоначалник на Општина Центар и сите сектори

Град Скопје во Планот за унапредување на велосипедскиот сообраќај 2019-2021 (достапен на линкот: https://skopje.gov.mk/media/4370/predlog-plan-za-unapreduvanje-na-velosipedski-soobrakaj-2019-2021.pdf) има предвидено:

5.3.1. Организирање на работилници помеѓу претставници на Градот Скопје и општините во Градот Скопје со цел запознавање со активности, размена на искуства и знаења за велосипедскиот сообраќај.
Како и: Потпишување на декларација за хиерархијата на учесниците во сообраќајот од страна на Градоначалникот на Град Скопје и другите Градоначалници на Општините во Град Скопје.

Сметаме дека нема потреба да ги набројуваме придобивките од поголемото возење велосипед за граѓаните, здравјето, воздухот, метежот, живоста на јавните простори и општо квалитетот на живот во градот и искрено се надеваме дека Вашата општина е информирана за напорите кои Град Скопје ги прави на овој план и дека заеднички ги ускладувате политиките. Оттаму, главното барање на нас како организација НаТочак до Градоначалникот на Општина Центар би било:
  1. Придружување на Општина Центар кон проектот Скопје велоград. (нема буџетски импликации) 
  2. Потпишување договор за меѓуопштинска соработка со Градот Скопје и останатите општини во врска со овој план. (нема буџетски импликации) 
Б. До Сектор за уредување на градежно земјиште и заштита на животна средина
  1. Планирање на мрежа од велосипедски патеки и ленти на улици од секундарната мрежа. (има буџетски импликации)
  2. Поставување паркинг пред сите јавни институции и на сите јавни простори (има буџетски импликации)
  3. Поставување паркинг пред станбени, деловни, комерцијални објекти во договор со сопствениците и замена на 1 паркинг место за кола со 10 паркинг места за велосипеди. (има буџетски импликации)

  4. Ослободување на тротоарите за нивната примарна функција - простор за безбедно движење на пешаци (има позитивни буџетски импликации)
  5. Поставување столпчиња на сите клучни проблематични локации на секундарната мрежа (има буџетски импликации)
  6. Зголемена контрола на паркирање, и во неработни денови и на места каде не постои платен паркинг  (има позитивни буџетски импликации)
  7. Смирување на сообраќајот во маалата со физички мерки, во најбрз рок околу училиштата и градинките, а потоа и на цела секундарна мрежа преку: стеснување на ленти, искривување на коловоз, подигнати крстосници, подигнати пешачки премини. (има буџетски импликации)
  8. Онаму каде што нема велосипедски патеки и ленти, да се прогласат улиците за ЗОНА 30 и ЗОНА 20.
    -30 km/h да биде дифолтна брзина за најголем дел од мрежата (станбени улици) која има издвоена пешачка инфраструктура (тротоари), но нема простор за посебни велосипедски патеки и ленти. Се смета дека автомобилите и велосипедите може безбедно да коегзистираат во простор каде ограничувањето е 30 km/h. За оваа мрежа да е целосно безбедна, побаравме измени на законската регулатива со кои на станбени улици и улици од пониска категорија ќе се дозволи возење велосипед на средина на коловозната лента, за што се надеваме дека ќе добиеме и поддршка од Градот и општините. На тој начин би добиле стотици километри пријателска мрежа за велосипеди низ Градот само со соодветни означувања.
    -20 km/h да биде ограничување за оние улици кои немаат издвоена ниту велосипедскa, но ниту пешачка инфраструктура, па и пешаците и велосипедите се принудени да го споделуваат просторот со автомобилите. -50 km/h е брзина која е безбедна само кога се целосно физички издвоени пешачкиот, велосипедскиот и автомобилскиот сообраќај, што значи би била дозволена само на улици кои имаат издвоена и пешачка и велосипедска инфраструктура и не смее да е ограничување за улици од секундарната мрежа кои го немаат направено тоа издвојување

В. До Сектор за урбанизам ДЕТАЛНИ УРБАНИСТИЧКИ ПЛАНОВИ
  1. Пропишување на задолжителен паркинг за велосипеди во условите за градба за сите нови објекти во деталните планови (нема буџетски импликации)
  2. Планирање пошироки тротоари од 1,5 метри, минимум 2,5 метри за да може да се сместат светилки, столпчиња и минимум 3,5 метри за да може да се планираат дрвореди и поставување урбана опрема во иста линија со нив, како контејнери, клупи итн. (нема/има буџетски импликации)
  3. Планирање простор во деталните планови за улично зеленило, урбана опрема и велосипедски ленти секаде каде што има простор. Во секундарна мрежа нема потреба од 4 коловозни ленти. (нема/има буџетски импликации)
  4. Во Мерките за управување со отпад да се нагласува дека не смее поставувањето на контејнери да го наруши минималниот потребен профил за пешачко движење од 1.5 метри (нема буџетски импликации)
  5. Во Мерките за спасување од сообраќајни несреќи да се наведат реални мерки за безбедност (физички мерки кои мора да се применат во проектите), а не празни фрази (нема буџетски импликации)
  6. Во архитектонските проекти да не се дозволува режим на паркирање во рамки на парцела со кое секое возило има директен пристап од тротоар и ја пресекува пешачката/велосипедската патека, поточно се дозволуваат повеќе влезови во парцела наместо еден. (нема буџетски импликации) 
Г. До Сектор за јавни дејности ЕДУКАЦИЈА И ПРОМОЦИЈА
  1. Организирање на трајни или времени велосипедски едукативни полигони при училиштата или надвор од нив, на локација која ќе може да ја користат повеќе училишта од општината (има буџетски импликации)
  2. Организирање на Ден без автомобили - Car free Day на улици од секундарната мрежа повеќе пати во годината (има буџетски импликации) 
Д. Дополнително, бараме поддршка од општината во следните ИНИЦИЈАТИВИ:
  1.  Придружување кон иницијативата за промена на Правилникот за урбанистичко планирање со воведување задолжителен паркинг за велосипеди и стандарди за сите типови објекти (нема буџетски импликации)
  2. Придружување кон иницијативата за измена на Законот за безбедност во сообраќајот на патиштата за воведување contra flow ленти, важни за еднонасочните улици, со кои ленти ќе се овозможи возење во спротивна насока само за велосипеди онаму каде што има услови. (нема буџетски импликации)
  3. Придружување кон иницијативата за измена на Законот за безбедност во сообраќајот на патиштата за дозволување да се вози велосипед на средина на коловозна лента на станбените и пониски категории на улици каде нема услови да се спроведат издвоени велосипедски патеки/ленти.  (нема буџетски импликации)
    Очекуваме дека сте свесни за придобивките од вградување на овие предлози во вашата годишна програма и буџет и дека нема да ги гледате само низ призмата на буџетски импликации, туку и низ призмата на придобивките во здравје, почиста животна средина, помалку бучава, почист воздух, поубав град, кои на крајот можат да се преточат дури и во финансиски придобивки за сите. 
    Со почит,
    НаТочак
    неформално здружение за урбан велосипедизам  
    За подобро вело - Скопје  
    e-mail: natochak@gmail.com  
    -------------------------  *Сличен допис беше испратен и до одговорните страни при Град Скопје. Блог-постот за тој допис е достапен на линкот: https://natochak.blogspot.com/2020/01/2020.html

21 December, 2018

Барања во врска со прекопите на велосипедските (и пешачките) патеки

Периодов со новиот буџет на Град Скопје се најави ново поголемо од претходно (сè уште недоволно) вложување во велосипедска инфраструктура и тоа е некаква позитивна тенденција.

Но да се креира град пријателски за велосипедисти, не значи само да се замислуваат и градат нови патеки. Тоа значи и грижа за нивно одржување, тоа значи и грижа за тоа како ќе се движат граѓаните на точак во екот на градежни работи. Животот тогаш не престанува! И не смее да престане ни движењето на точак.


А граѓаните треба да можат да се ослонат на својот град, дека ќе се грижи за нивното движење, без оглед што се случува. Особено кога се движат без метален оклоп, зашто се ранливи.
Во Скопје граѓаните не можат да се ослонат на својот град дека се погрижил во секоја ситуација движењето пешки и со точак да биде возможно и безбедно. Се случува патеките ненајавено да прекинат и за тоа да дознаат дури кога ќе се појават пред дупката. Опциите се 3:
-да се симнат на коловоз каде не се заштитени
-да се враќаат назад до првата можност за скршнување...и така колку пати?!
-да прелетаат?!

Движењето низ Скопје е многу непредвидливо, неизвесно, небезбедно и тоа е една од причините зошто повеќе луѓе не пешачат и не возат точак. Колку патеки и да изградиме, ако ни се случува да излеземе и да наидеме на необезбедена ситуација (од паркирани возила, тераси на кафулиња или градежни работи), тоа страшно демотивира и не е во насока на креирање велосипедски град. Не е во насока ни на град, општо.


Ситуација пред Мост Обединети Нации деновиве. Пешаците поради прекопот се упатуваат кон коловозот каде не се заштитени и треба да се движат на коловоз на самиот мост.

Сведоци сме дека во Скопје улиците се прекопуваат по сто пати. Прво се ископаа за велосипедски патеки, па се ископаа за топлификација, па сега се копаат за гасовод, па утре за нешто трето.
Промената на инфраструктурата е нормален дел од функционирањето и животот на еден град и разбирливо е дека ќе се случува постојано, но тоа треба да се прави максимално координирано меѓу сите институции, јавни претпријатија, фирми кои имаат надлежности за таа инфраструктура, за тешкотиите кои ги имаат граѓаните во текот на тие активности да се сведат на минимум.

Овие проблеми редовно ги комуницираме веќе неколку години во рамки на Координативното тело за велосипедски сообраќај, а сме имале и Критична маса #54: Безбедни патеки за време на градба (повеќе, тука) на 24.октомври 2016 година, како и акција за „Националниот ден на немање безбедна патека при градба“ на 14.март.2018 година (повеќе, тука), како и многу други реакции на службени мејлови и на социјални мрежи за поединечни проблеми низ градот, но и презентација на можни решенија (повеќе, тука)

Пе
риодов постојано добиваме фотографии од опасни ситуации низ градот на клучни делници и решивме ставовите претходно искажани во многу наврати сега да ги формулираме во попрецизни барања:

1. За време на градежни работи во јавен простор, ранливите учесници во сообраќајот мора да имаат обезбедени алтернативни патеки или да бидат навремено насочени кон други блиски патеки. 


По потреба се одзема и од коловозот и тоа е регулирано во сите земји кои имаат регулатива за сообраќаен режим за време на градежни работи. Република Македонија досега нема. 


Image may contain: one or more people, sky and outdoor

Image may contain: one or more people, people walking, people standing and outdoor
Позитивен пример од обезбедување алтернативни патеки за пешаци и велосипедисти
 за време на градба со монтажни елементи



2. Да се донесе Правилник за сообраќаен режим за време на градежни работи


Имаме слушано за многу случаи како компаниите кои го прават ископот не поднесуваат сообраќаен проект за нов режим, или пак МВР не им го одобрува или пак поднесуваат, но не се реализира на терен. Со донесување на таков правилник, не ќе треба никој да измислува специјални проекти (туку само да прави варијации на тема), не ќе има можност МВР да одбива зашто правилата ќе бидат дефинирани, а не како што некој си замислил дека смее или не смее, па да води повеќе сметка за брзината на возилата, отколку за безбедноста на пешаците итн.

Бараме строго дефинирани правила како се спроведува сообраќај за време на градежни работи: како се штитат ранливите учесници во сообраќај, како се насочуваат, оградуваат итн, по примерот на градовите кон кои се стремиме. Не се работи за никаков специјален трошок, туку за организација. Истите монтажни елементи за пренасочување на учесниците во сообраќајот ќе се реупотребуваат стотици пати. 
Сметаме дека во 2019-та треба да се донесе овој Правилник, а веќе во 2020-та да има ставки во буџетите и програмите на јавните претпријатија за нивно спроведување.

3. Да се усогласуваат Градот, општините, институциите, јавните претпријатија и приватните компании кои извршуваат градежни работи во јавен простор, сите поголеми интервенции да ги прават одеднаш и да ги прават во разумни рокови. 

Сите тие имаат годишни програми за реализација и тајминзите треба да ги усогласат. Оние кои нема да успеат, кои на свежо реновирана патека ќе прават ископ-треба да плаќаат високи пенали.
Да, тие имаат обврска да ја вратат патеката во првобитна состојба (ни тоа не го прават, со секој ископ патеките се сè полоши) и некој ќе рече тоа е доволно, кога сакаат нека копаат, на нивен трошок ќе ја вратат во првобитна состојба, но што е со малтретирањето на граѓаните? Што е со постојаните ископи на кои наидуваме? Што е со загрозената безбедност и човечки животи? Што е со илјадниците граѓани демотивирани да возат точак и пешачат поради несигурноста на јавниот простор? Што е со калта по улиците што се вози и потоа подигнува во облик на прашина низ градот? Што е со зголемениот метеж кој го предизвикуваат прекопите? Што е со целокупното загадување и штета која ја прават? Што е со доцнењата на работа и неефикасноста на функционирањето на градот? 
Тоа се огромни штети кои може да се пресметаат дури и во облик на пари, загуба која ја претрпуваме како општество на сите нивоа. А не им се дава должното внимание.
Затоа предлагаме и бараме Градот да најде начин да ја направи работата на сите фактори кои имаат надлежност над подземни и надземни инсталации покоординирана, а ако е потребно и со репресивни мерки. 

4. Сите поголеми интервенции на Градот, јавните претпријатија и сите фактори кои имаат надлежност на подземни и надземни инталации предлагаме и бараме да се најавуваат на интернет на едно интегрирано место, на лесно прегледлива и разбирлива мапа. 

Сите тие имаат годишни програми , па можат и треба се известат меѓу себе, а и нас граѓаните за времето кога одредени поголеми зафати се планирани. Технологиите денес се лесно достапни и практични за користење. Навремено известување преку визуелен приказ е нешто што лесно може да се спроведе доколку има волја. 


5. Да се спроведува контрола на квалитетот на патеките откако ќе се завршат ископите. 

Претпријатијата кои ги прават ископите најчесто после нив само го замачкуваат асфалтот (барем што се однесува до велосипедските патеки) и квалитетот со секој ископ опаѓа. Од рамни нови патеки на Партизанска и Илинденска после ископите добивме брановидни. Со тоа квалитетот на проектот Скопје велоград уназадува и иако овие патеки во реализацијата на Градот се штиклирани како изведени, реалноста е дека на некои делници тие се вратени во лоша состојба како пред реконструкцијата (зошто целиот трошок, тогаш?). Апелираме покрај планот за новите патеки да се покаже и поголема грижа за веќе изведените и да се зголемува, а не намалува нивниот квалитет.


18 December, 2018

Мислење во врска со Буџетот на Град Скопје за 2019

На 17.12.2018 (понеделник) во очи Седницата на Советот на Град Скопје каде беше предвидено да се дискутира Буџетот на Градот за 2019-та година, НаТочак испрати мислење во врска со буџетот. 

Мислењето повеќе ги повторува работите веќе дискутирани во повеќе наврати во рамки на Координативното тело за велосипедски сообраќај и е повеќе квалитативен осврт, отколку што дава некаква квантитативна анализа на сумите предвидени во Буџетот. 

Нацрт-буџетот не беше јавно објавен и ни беше даден на увид од страна на советник. Времето кое го имавме за разгледување беше многу кратко за да правиме подлабински анализи. 

Сепак сакавме да ја искористиме оваа прилика за да потсетиме на заложбите кои ги изразуваме во рамки на Координативното тело, и да побараме да се интервенира доколку нешто е пропуштено во планирањето на Буџетот и доколку се уште има шанса да се поправи.

Нашето мислење го испративме до членовите на Координативното тело (вработени во администрација на Град Скопје) и до претседателката на Советот, бидејќи само од неа имаше достапен e-mail на веб-страницата на Град Скопје (линк 1 и линк 2). Се надеваме дека беше проследено до останатите советници.

Следната година очекуваме нацрт-буџетот да биде навремено и јавно објавен, а во меѓувреме да се овозможи и комуникација со нашите претставници во Градскиот Совет и преку официјални канали на комуникација. Како граѓани не смееме да бидеме ставани во позиција да “бркаме“ лични контакти со советниците, туку каналите на комуникација треба да се овозможени од Градот.

Мислењето како документ го има на следниот линк и како текст во продолжение. 
----------------------

До: Совет на Град Скопје, Претседател на Совет на Град Скопје, Координативно тело за велосипедски сообраќај на Град Скопје 

Предмет:
Мислење во врска со Буџетот на Град Скопје за 2019 

Почитувани, 

Знаеме дека денес ќе се гласа буџетот на Град Скопје.
Времето откако дознавме за него за наша реакција беше кратко, па затоа не би навлегувале во сумите, ги немаме доволно проучено и немаме доволно сознанија за да реагираме во тој дел и го оставаме тој дел на стручните лица и поупатените советници да го дискутираат, дали се преголеми за некои ставки или премали за други.
Во овој контекст би ја споменале само мислата на еден познат светски урбанист, Брент Тодериан дека: “Вистината за аспирациите на еден град нема да ја најдете во неговата визија, туку во неговиот буџет“. Дали повеќе ќе се вложува во автоцентрични или мултимодални улици? За колку километри ќе порасне должината на автомобилски ленти, а за колку на автобуски и велосипедски ленти?
И во тој контекст, се надеваме дека ќе успеете да издвоите што повеќе средства за одржливот транспорт: унапредување на јавниот превоз, велосипедскиот сообраќај и пешачењето и дека ќе започнеме една позитивна тенденција.
Во ова временско ограничување, од горенаведените причини нема да ги коментираме сумите, туку само неколку постоечки ставки со забелешки кои се однесуваат на квалитативна реализација на ставките, како и предлози за неколку дополнителни ставки доколку има простор. Овие работи повеќе или помалку веќе ги имаме дискутирано во рамки на Координативното тело, но ја користиме оваа прилика да ги заокружиме и да потсетиме, доколку нешто е пропуштено: 

Постоечки ставки:

1. Реконструкција на улици и булевари 
Овој буџет предвидува реконструкција, изградба и проширување на многу улици и булевари.
-Поддржуваме и бараме сите реконструкции на булевари да се прават со велосипедски патеки/ленти и секако пешачки. На секоја реконструкција да се гледа како шанса не само да се промени асфалтот на коловозот, туку и да се добие ново современо мултимодално, побезбедно решение. 
-При реконструкциите на булеварите, да се обновува асфалтот/поплочувањето и на велосипедската и пешачката патека, да се обновува и зеленилото и пешачките острови. Булевар е интегрална улица по која се одвиваат различни видови сообраќај, не само автомобилски 
-Без оглед дали Градот ќе почне да гради брз висококапацитетен јавен превоз од типот на трамвај или Bus Rapid transit system, треба да се предвидуваат специјални автобуски ленти на улиците каде минуваат повеќе автобуски линии 
-Секаде каде што немало претходно пешачки и велосипедски патеки, да се предвидат, а каде што има, а биле запоставени или користени како нелегален паркинг, да се обноват и заштитат 
-Да се применат стандардите за пристапност кон патеките/островите итн, не само кога има велосипедски патеки, туку и самите пешачки патеки да се направат пристапни заради непречено користење од лицата со попреченост, користење на детски колички итн. Не само по должина на булеварот, туку и попречно, кон пешачките премини 
-Да се направат пешачките острови побезбедни, пошироки, да се заштитат со издигнатини, со физички пречки со столпчиња итн. 
-Да се заобиколуваат автобуските постојки 
-Да се зголеми безбедноста на булеварите со стеснување на автомобилските ленти, да не се градат веќе автомобилски ленти од 3.5 метри (тие се за 90 Km/h проектна брзина, не’ чинат пари, 17 % поскапи се од лентите широки 3 метри, понебезбедни и ни го одземаат просторот за велосипеди, пешачење, зеленило) 
-Да се намалуваат на радиусите на кривините заради поголема безбедност и да се зголемуваат пешачките острови 

2. Паркинзи за велосипеди
-Да се предвидат велосипедски паркинзи за сите јавни и особено градски институции, училишта, објекти од културата и спортот, пазари, јавни простори итн. Се надеваме предвидената сум е доволна. 
-Паркинзите да бидат според прирачниците за добри и функционални паркинзи: од квалитетен материјал, со соодветен дизајн за врзување за рамот и да се поставуваат на соодветни локации.

3. Систем за изнајмување на велосипеди 
-Сметаме дека предвидената сума во буџетот е мала, но веројатно се работи за некоја почетна фаза. Она што е најважно е да се напушти стариот систем со комплицирана процедура на изнајмување и евтини велосипеди чие одржување е скапо и да се прејде кон автоматизиран систем за изнајмување, со квалитетни робустни велосипеди и вградени GPS локатори. 

4. Уредување на кејот на реката Вардар 
-Сметаме дека предвидената сума во буџетот е мала, но веројатно повторно се работи за некоја почетна фаза, изработка на проект и слично. Нашиот предлог е Градот да си постави за цел во следните неколку години целиот град да го поврзе по текот на реката Вардар. Ова ќе направи транспортен, рекреативен и туристички бум. Замислете од Сарај до Лисиче да може да се стигне со велосипед, трчање, пешачење, без прекин. Вистински велосипедски автопат. За ова да се оствари недостигаат: 
-да се уреди делот во центарот околу мостот за Панорамското тркало и околу Камениот мост кој беше прекинат последнава деценија со градежни работи и со тоа да се поврзат истокот и западот на градот 
-да се доуреди коритото на Вардар во Долно Нерези/населба Хром и со тоа врската која недостасува да се пополни. Моментално има уредена пешачко-велосипедска патека од паркот во Сарај до Хром и велосипедска патека од Карпош 4 до Лисиче, недостасува само мал дел за да биде целиот град поврзан барем по левиот брег, а во иднина и по десниот 
-да се поврзе постоечката и планираната мрежа од проектот Скопје Велоград со велосипедската патека по текот на Вардар со конектори и возливи рампи. Новите мостови да се планираат со интегрирани рампи во самиот дизајн. 

5. Субвенции за купување велосипед 
Да се формулира делот за субвенции да биде пофлексибилен. Да може да опфати и карго велосипеди и товарни колички за велосипеди, детски седишта, субвенции по пропатуван километар на велосипед. Ова се некои од идеите кои ги комунициравме минатата година со Координативното тело. Сметаме дека после толку години, оваа мерка го постигна ефектот да го промовира велосипедот како превозно средство. Сега започнаа да субвенционираат и голем дел од општините и треба Градот да премине кон специфични таргет групи во субвенционирањето кои може да се менуваат секоја година и да се прави соодветна кампања за нив. Затоа сметаме дека оваа ставка треба да добие проширена формулација и да вклучи во себе и средства за кампања (на пример: кампања за користење велосипед за превоз на товар итн.) 

Предлози за нови ставки: 

1. Бројачи за велосипеди 
-После неуспешниот обид за финансирање од страна на компании, да се разгледа можноста Градот Скопје сам да финансира бројачи за велосипеди, слично како што има бројачи за автомобили на секоја крстосница во системот раководен од ЦУКС. Пилот проектот може да опфати неколку најфреквентни позиции на патеки, а во иднина да се проширува. Податоците да се акумулираат и анализираат во Центарот за управување и контрола на сообраќајот, ЦУКС и да се користат како објективна мерка на успешноста на мерките за велосипедски сообраќај, како статистички податок за мерења, анализи, идни планови, градење на сообраќајни политики итн. 

2. Механизација 
Ако градот Скопје цели кон вело-град, да се размисли за купување на специјална механизација за израмнување на асфалтот и механизација од друг тип која е потребна на ЈП Улици и патишта за изведбата на велосипедските патеки да биде на повисоко ниво. Сведоци сме дека голем дел од новоизведените патеки се нерамни, брановидни. Имаме добиено објаснување дека тоа е така поради малата широчина на патеките особено кога има физички пречки (канделабри, семафори). Доколку постои механизација која може да го реши тој проблем, сметаме дека треба да издвојат средства да се набави. Допрва ќе се градат уште повеќе патеки и треба да бидат квалитетни. 

3. Смирување на сообраќајот 
Скопје е небезбеден град, град каде брзо и невнимателно се вози и не се почитуваат ранливите учесници во сообраќајот кои се често и жртви. На Град Скопје му треба визија за нула жртви во сообраќајот (Vision Zero) и стратегија за смирување на сообраќајот. Веројатно типовите мерки ќе бидат разработени во новиот SUMP (План за одржлива урбана мобилност), но за реализацијата на тие мерки потребно е да се издвојат средства. 

4. Мултимодалност 
Со цел подобро комбинирање на транспортот, правење на јавниот превоз подостапен, а и зголемување на привлечноста на велосипедот како превоз, со цел поголема понуда на опции и за жителите и за туристите, сметаме дека треба да се набават држачи за велосипеди на автобусите и да се обезбедат средства за нив.
Немаме информација дали во документацијата за новите автобуси се предвидени држачи за велосипеди, но доколку не се, потребно е да се издвојат средства за држачи за велосипеди за новите, како и за постојните автобуси од одредени линии. 

5. Стручна соработка 
Доколку е возможно, предлагаме во Буџетот да се предвидат средства за остварување стручна соработка со консултантски фирми од калибарот на Copenhangenize, како и да се продолжи соработката со Јан Гел (Градови за луѓе) со кој што се потпиша меморандум. Така градот би проверил дали е на правиот пат да стане велосипедски град и град за луѓе, би бил охрабрен да преземе похрабри чекори под нивно менторство и би се вброил во мапата на градови кои се трансформираат по примерот на градовите кои се сметаат за најквалитетни за живееење. 

6. Други активности предвидени со Нацрт-планот за велосипедски сообраќај 
Координативното тело за велосипедски сообраќај изготви нацрт-план за велосипедски сообраќај 2019-2021 во кој се предвидени многу активности, но се уште без акциски план, без план за тоа кој, кога и со кои средства ќе ги реализира. Имаме информации дека планот ќе биде ќе биде готов во јануари и ќе биде ставен на гласање на првата седница на Советот. Но тогаш веќе буџетот ќе биде усвоен. Затоа, сметаме дека треба да се разгледа тој план и да се има предвид при гласањето на буџетот. Некои од активностите предвидени со него веќе ги споменавме погоре. 

Со почит, 
Неформална група на велосипедисти НаТочак 
natochak@gmail.com 
17.12.2018
Скопје