28 May, 2015

Еден ден и Скопје ќе биде вело-град!

 
фото: Никола Спасеноски

Пораката со која ја завршивме Критична маса #37 одбележувајќи 3 години заедничко делување за промена.

-----------------------------------------------------------


Еден ден и Скопје ќе биде вело-град.

Ќе може да стигнеш од запад до исток, од север до Водно по супер брзи велосипедски магистрали со зелен бран за точаци. Кејот ќе биде повторно непрекинат и вграден во мрежата. Голем процент од луѓето задоволни ќе избираат точак зашто е најбрзо, најздраво, најлесно, зашто нема пречки. Децата повторно ќе одат на училиште со точак или пешки.

Еден ден и Скопје ќе дише.
Еден ден ќе имаме повеќе зеленило и велосипедски патеки, место широки автомобилски ленти.
Еден ден нема да нагазуваме гас за побрзо да поминеме, туку ќе уживаме во градот.
Еден ден помалку луѓе ќе ни гинат на улиците.
Еден ден ќе бидеме мултимодални, секој ќе може да користи и точак и пешачење и јавен транспорт и кола. Ништо нема да биде срамота, ништо нема да биде за сиромашни или богати, сè ќе биде за сите во различни ситуации.
Еден ден...
 
Зашто ќе сфатиме дека булевари не можат да се шират бескрајно, така само привлекуваат нови коли, и дека тоа е грешка низ која поминале многу градови.
Дека зеленилото одземено тешко се надоместува.
Дека немаме веќе животи за губење, поради лош воздух или брзо возење, дека тоа не е судбина, туку нешто на кое влијаеме со нашите политики.
Дека 50 % од патувањата се помали од 5 км и можат да се прават пешки и со точак за што треба да се вложи.
Дека велосипедската инфраструктура е многукратно пoевтина од автомобилската, а носи многу повеќе бенефити за општеството: подобро здравје со умерената активност секој ден, почист воздух, помалку штета на озонот, помалку бука, помалку окупиран јавен простор, позадоволни лица во контакт со околината!
Ќе сфатиме дека луѓето во Скопје заслужуваат да живеат поквалитетно!
И дека грижата за планетата започнува локално, а локално значи и во Скопје.

Но дотогаш...
Дотогаш треба визија дека може и поинаку од она што е сега. Дека кола не е центар на светот, ниту треба да биде доминантен превоз на кој сè ќе му се подреди во градот.
Дотогаш треба свест дека квалитетот на животот (и животот!) е поважен од сè!
Дотогаш треба да искомуницираат меѓу себе сите сектори, да направат стратегија сите општини и градот.
Дотогаш треба отвореност во планирањето кон стручната јавност и велосипедската заедница.
Дотогаш треба волја да се реши проблемот со паркирањето.
Дотогаш треба да им се рече „не“ на сите кои поради ситни интереси ќе ги спречат инженерите да им постават столпчиња пред дуќанот или ќе изургираат да се постави билборд на велосипедска патека.
Дотогаш треба да се бдее над секој мајстор кој ќе го постави рабникот високо зашто е така научен.
Дотогаш не треба да има префрлување на топката туку заедничка работа на институциите.

И ова може да се случи поскоро, градови во Европа и низ светот покажуваат дека значајна промена се постигнува во само неколку години.
Не мора да чекаме да го допреме дното во безбедноста во сообраќајот, квалитетот на воздухот, окупацијата на јавен простор, па да учиме низ сопствени грешки.
Имаме многу примери од кои можеме да учиме. Можеме да ја почнеме промената СЕГА.
Не е тешко, не е ни скапо. Треба само свест.
Ние, луѓето кои го користиме точакот како превоз не ги правиме директно градските политики, не можеме да градиме инфраструктура, но можеме да ја подигнуваме свеста и тоа го правиме сите заедно во изминативе 3 години.
Испраќаме порака преку социјални и понекогаш мејнстрим медиуми, им досаѓаме на властите со постојани писма и пријави, и пред сè со заедничките масовни возења испраќаме порака дека постоиме, дека точак е сообраќај и дека треба да го земат предвид.
И тие со специфични одговорности и сите други наши сограѓани.

Мали, но значајни исчекори се направени во тие 3 години, не би ги набројувале сега, тоа е повеќе за некој извештај отколку за ваков собир, но чисто како илустрација: направени се промени во предлог Законот за безбедност, изработен (но сè уште неусвоен) е Правилник за планирање на велосипедски патеки, поправени се дел од пријавените инфраструктурни проблеми, променет е речникот на градските власти и сето тоа благодарение на нашето заедничко делување, на НаТочак со огромна поддршка од велосипедската заедница.
Веќе не зборуваат за нас како субкултурна група велосипедисти или за велосипедизмот исклучиво како спорт, туку и за велосипедски сообраќај за сите.
Многу наши сограѓани се инспирираат од своите пријатели, од Критична маса и започнуваат да го користат точакот како превоз.
Сè повеќе локали пројавуваат желба да постават паркинзи за точаци со цел да изразат поддршка на сите кои возат точак

Промената ќе продолжи, мора да продолжи.
Ние, сите што сме тука, знаеме дека еден ден и Скопје ќе биде велосипедски град.
Тоа е историска неизбежност.
Нека не ни биде криво зошто не сме почнале порано со промената.
Затоа сме тука, да инспирираме и притискаме заедно тоа да се случи поскоро, за добро на сите!
 
Честити 3 години Критична маса, Скопје!
Само критично и само храбро!

26 May, 2015

Промотивни материјали КМ #37: 3 години борба за Скопје вело-град!

Промотивните материјали од овој блог-пост може слободно да се споделуваат, печатат, да се лепат на соодветни локации во градот, да се користат во рамки на објави за настанот или како линкови.
Однапред ви благодариме на сите за помагањето да се прошири информацијата за  Критична маса #37. Огромна благодарност до Ласко Џуровски за дизајнот.


МАТЕРИЈАЛИ ЗА ПЕЧАТЕЊЕ
  • постери и флаери 
-Постер (А3, во боја) верзија за печатење: линк (pdf)
-Флаер (4 на А4) верзија за печатење: предна и задна страна, црно-бело: линк (pdf)

МАТЕРИЈАЛИ ЗА ВЕБ
  • постер

  • флаер

  • банери
300x250

500x500

980x100
 
990x80
twitter cover

facebook cover
 
 
 

22 May, 2015

Критична маса #37: 3 години борба за Скопје вело-град

ДатумСреда, 27.07.2015
Почеток17:30, паркингот пред Зоолошка

Крај: Роденденски пикник
---------------------------------------------------------------------
Facebook настанлинк

Промотивни материјалилинк
РутаРоденденска

---------------------------------------------------------------------


Постер за КМ #37
Пред точно три години ја започнавме авантурата наречена „Критична маса“. Оттаму произлезе и неформалното здружение НаТочак. Во него влеговме со искрени намери и огромни амбиции. Сонувавме големо. Сакавме да го смениме градот. Посакувавме да видиме повеќе луѓе кои ќе користат велосипед низ улиците на Скопје. Се боревме да ги подобриме условите за возење.

Но сѐ започна со таа Критична маса, една среда во мај, пред три години. Не бевме сигурни како на сето тоа ќе реагираат нашите сограѓани. Ќе има ли одзив? Каква ќе биде поддршката? Ќе имаме ли истомисленици?
Реакцијата на Скопјани беше одлична. На првата Критична маса се појавија стотици луѓе. По ова движењето продолжи да се развива и шири. Наредниот месец следеше нова Критична маса а по неа уште една и уште една...

Се обидувавме да го кренеме нивото на вело-култура во нашата средина. Организиравме десетици акции со кои реагиравме на многубројните проблеми од оваа област.  Многу често наидувавме на пречки во институциите. Се изнаслушавме фрази од типот “може”, „ќе биде“, “ќе видиме“, „тешко тоа“, „невозможно“ и сл. Но во ниеден момент не се откажавме. Крутоста и затвореноста на надлежните ги сфативме како предизвик за понатамошна борба. Продолживме со постојан притисок кон институциите. И ќе продолжиме!

3 години вртиме за промена, 3 години посочуваме и 3 години сме на важи.

Но еден ден и Скопје ќе биде вело-град. Тоа е историска неизбежност.
И на сите ќе ни криво зошто не сме почнале порано со промената.
Наше е да возиме, на одговорните е да бидат одговорни кон иднината на градот.

Гледаме дека низ Скопје има сѐ повеќе луѓе кои се на точак. Но нашата борба ни одблизу не е завршена. Треба уште многу да се работи за да дојдеме до ниво кое ќе биде прифатливо за сите. Ќе ја бараме инфраструктурата која ја заслужуваме! Проблеми има уште многу и затоа продолжуваме понатаму. Веќе нема враќање назад. Решени сме Скопје да го направиме вело град! Не чека уште многу работа. Но, најмногу од било кога ни е потребна е и твојата поддршка.

Дојди со нас да прославиме 3 години вртење за промена.

3 години критична маса за Скопје велосипедски град!
Скопје не може да биде веле-град без најпрво да стане вело-град. Затоа продолжуваме понатаму. Среќен 3-ти роденден Скопје НаТочак!


--------------------------------------------------------------

Потребна ни е и твојата поддршка. Придружи ни се за да ги промениме работите заедно. Приклучи се во НаТочак да помогнеш да извршиме притисок врз надлежните.

Се гледаме во среда 27-ми мај со почеток од 17:30 часот на паркингот пред Зоолошка.

Ѕрн ѕрн! 


*** Секој учесник вози на своја одговорност. 
--------------------------------------------------------------
Критична маса е неформален велосипедски собир кој се случува во над 300 градови во светот.
Нема лидери, нема формална организација, само група на свесни луѓе кои сакаат подобар вело-град.
Од мај 2012-та се случува еднаш месечно и во нашето Скопје!
Возиме секоја последна среда во месецот по различна рута и со различна тема.

Критична маса во Скопје е самоодржлив, саморегулиран и самофинансиран месечен собир на урбаните велосипедисти кој зависи од придонесот на секој учесник, пред сѐ од неговото појавување на собирот и покажување бројност („Нѐ има, земете нѐ предвид“), од активната грижа настанот да помине во најдобар ред, а потоа и од донациите за промотивните материјали, волонтерскиот придонес во: осмислувањето на настанот, неговата промоција и се разбира во креативната страна на возењата. До овој момент, скопјани 36 пати возеа масовно по скопските улици, на 36 различни теми поврзани со урбаниот велосипедизам.
Да ги освоиме по 37-ти пат улиците со нашите точаци, активно, ангажирано, свесно, заедно, со полни срца! Приклучи се! Ангажирај се! Може да нé има повеќе! И Скопје може да стане подобар град!
--------------------------------------------------------------