Задолжителни паркинг места за велосипеди кај објектите со јавна намена

Според измените на Законот за градeње од август 2014-тата (Службен весник на РМ, бр. 115) јавните објекти од тогаш па наваму се обврзани да обезбедат паркинг места за велосипеди.
Обврската се однесува за објекти кои допрва ќе се градат, а оние кои веќе се изградени, а немаат паркинг места за велосипеди, имаат рок од една година да обезбедат (т.е. до 1.08.2015).

Ја поздравуваме оваа позитивна законска измена.

Следен чекор во однос на паркинзите за велосипеди кој го очекуваме е истата обврска да се однесува и за објектите за домување и за објектите со комерцијално-деловна намена. И велосипедот е превозно средство и треба да има можност за негово безбедно паркирање на секоја дестинација.

Меѓутоа, во Законот не е споменато дали и како се регулира бројот и типот на паркинг-местата за велосипеди, дали е тоа оставено на проценка на проектантот или ќе биде регулирано со подзаконски акт.
Врз основа на Законот за пристап до информации, НаТочак испрати барање до Министерството за транспорт и врски во кое поставува прашање за тоа дали и како е регулиран бројот и типот на паркинг места за велосипеди.
Ќе ги објавиме информациите штом добиеме одговор.

Кои објекти се со јавна намена?

Според она што ние го најдовме како информација, сите овие:

Класа на намена В – јавни институции
-    В1 - образование и наука во кои спаѓаат сите видови основно, средно и високо образование, континуирано и дополнително образование, како и сите видови научни институции.
-    В2 - здравство и социјална заштита со сите видови клиники, амбуланти, клинички центри, болници, здравствени домови, лечилишта и сл. како и сите видови на социјални установи и детски градинки.
-    В3 - култура со сите видови дејности кои се одвиваат во специјални градби како што се театри, кино сали, музеи, галерии, кинотеки, домови на културата, филхармонии, опери и сл.
-   В4 - државни институции во кои спаѓаат сите органи на извршната, судската и законодавната власт, државни институции, заводи, агенции и дирекции, како и органи на локалната самоуправа.
-   В5 - верски институции во кои спаѓаат цркви, џамии, синагоги, манастири, текиња и сл.

Измените во Законот за градење ги има на следниов линк, а подолу се извадоците кои се однесуваат на паркинг просторот за велосипеди.

10. Простор за велосипеди

Член 11-б

Градба со јавна намена треба да биде проектирана и изведена така што ќе има обезбедено паркинг простор за велосипеди во функција на објектот. 

Член 13

Сопствениците на изградените објекти со јавна намена се должни да обезбедат паркинг простор за велосипеди во функција на објектот со јавна намена, во рок од една година од денот на влегувањето во сила на овој закон.

Член 131-б

(1) Градежен инспектор, односно овластен градежен инспектор е должен да изврши
инспекциски надзор и да утврди дали сопствениците на објекти со јавна намена имаат
обезбедено паркинг простор за велосипеди.
(2) Доколку при вршењето на инспекцискиот надзор градежниот инспектор, односно
овластениот градежен инспектор утврди дека сопствениците на објекти со јавна намена немаат обезбедено паркинг простор за велосипеди, истиот е должен да поднесе барање за поведување на прекршочна постапка пред надлежен суд.

----------------------------------------------

Од август 2015-та не би требало да има објект со јавна намена каде нема да можеме да паркираме велосипед.

Се радуваме дека ќе добиеме повеќе паркинзи за велосипеди низ Скопје (и општо, Македонија), но апелираме дека штом веќе се прават, треба да се направат добро.

Се надеваме дека во наредниве месеци (има уште многу малку време до 1-ви август!) ќе бидат поставени убаво дизајнирани и пред сè фунционални паркинзи за точаци пред јавните институции. После август сигурно ќе провериме која институција поставила и какви.
Македонија има супер дизајнери кои може да дизајнираат customized паркинзи за објектите, но исто така, секогаш може да се искористи добриот П (Шефилд) држач и неговите модификации. Не е ништо комплицирано. Може да се изработат во било која металска работилница.


Класичен П држач - Sheffield rack

држач во облик на полукруг,
 но со иста функционалност како класичниот П држач

држач во облик на штикла (дизајн: David Byrne, New York)
но со иста функционалност како класичниот П држач

Велосипедистите преферираат држачи кои ќе го држат стабилно велосипедот и за кои можат да го врзат рамот, зашто тркалата од најголем број велосипеди се вадат со еден потег и таквото врзување не е безбедно. Идеално би било кога држачот ќе обезбеди врзување и на рамот и на тркалата, како што тоа го обезбедува П држачот.


П држачот нуди многу опции за заклучување: за рам, за двете тркала, за седиште...

Покрај неопходноста од добри држачи (по облик, начин на врзување, цврст материјал од кој се изработени, заштитени од оштетување) и нивната добра прицврстеност во тлото, постојат и други услови кои треба да ги задоволи локацијата за да се смета паркингот за велосипеди за добар:

-локацијата треба да е лесно пристапна за тркала (да нема скали и физички пречки, да нема можност да се паркираат возила кои ќе го блокираат патот до местото каде треба да се однесе точакот)
-локацијата треба да биде под визуелна контрола (тоа може да биде: чувар, камера или едноставно прометно место каде поминуваат многу минувачи, а не некое затскриено)

-локацијата на паркингот треба да биде лесна забележлива (видлива) од страната од каде што најчесто пристапуваат луѓето 

-локација треба да биде во близина на влезот од објектот. Колку помало е растојанието од паркингот до влезот, толку е поголема веројатноста луѓето кои што го посетуваат објектот да доаѓаат на точак или пак луѓето кои веќе се на точак да застанат токму кај вашиот објект

-локацијата треба да биде осветлена и по можност заштитена од атмосферски влијанија.

Погледнете го албумот со избор на повеќе или помалку добри паркинзи од Скопје кој го направивме минатата година и нашите оценки на некои од споменатите аспекти.
Албумот е отворен за дополнување.

пример за функционални држачи од Скопје (Општина Центар)

Критична маса со тема: Саглам паркинг - раат кафе

Read more »

Паркинзи за точаци - интервју за Нова Македонија

Ги пренесуваме во целост одговорите кои НаТочак ги даде на интервјуто од Нова Македонија направено на темата „паркинзи за точаци“ пред 3 месеци.
Објавената статија е со наслов „Дрвјата и оградите сѐ уште се места за заклучување на велосипедите“ и достапна е на следниот линк (објавена на 22.04.2014) 
--------------------------------------------------------------------- 

1. Кое е вашето мислење на оваа тема, дали се потребни такви места за заклучување на велосипедот во Скопје?

- Се разбира дека се потребни. Онака како што се прават политики за паркирање на возила, така треба да се прават политики и за паркирање на велосипеди. Тие се дел од т.н. статичен сообраќај за велосипеди и се веројатно втори по важност по инфраструктурата по која се движат велосипедистите.

2. Дали недостигаат соодветни места каде што може да се заклучат велосипедите, односно таканаречени паркинг места за велосипеди во Скопје?

-Да. Многу школи, факултети, фирми, јавни институции каде граѓаните одат да завршат некоја работа, пазари (особено), трговски објекти, банки, кафулиња и јавни простори најчесто немаат паркинг места за велосипеди, а и кога имаат најчесто не се соодветни (мал број, несоодветен тип, мали димензии, лоша локација). Луѓето се соочуваат со проблемот да немаат каде безбедно да го паркираат велосипедот кога одат до некоја дестинација.

3. Каде најмногу фалат, низ кои делови на градот? Низ кои делови се најмногу потребни?

-Низ сите населби од градот каде што се движат велосипедисти. Дури и онаму каде што нема многу велосипедисти, добро е да ги има паркинг местата. Тие се знак дека институцијата/компанијата го признава велосипедскиот сообраќај и го поддржува и е отворена за оние посетители кои би дошле на точак. Кај нас има многу малку вело-пријателски институции и компании.

4. Каде, според вас, треба да бидат поставени и како да изгледаат?

-Држачите за велосипеди за привремено паркирање, треба да бидат поставени на видно место, покрај влез, каде што е проточно, на осветлено и пристапно место. Држачите треба да се високи за да не мора да се наведнуваме при заклучување и да може велосипедот да се заклучи за рамот, не само за тркалото кое може лесно да се извади од точакот. Профилот на шипката да биде доволно цврст за да се потпре на неа точакот и да не може лесно да се совлада од крадци. Во светот најчесто се користат варијации на стандардните П држачи (Шефилд).

 

5. Дали граѓаните се соочуваат со тешкотии да најдат соодветно место да го остават велосипедот и да го заклучат?

-Да, се соочуваат со тешкотии, не само во јавните простори и пред јавните институции набројани погоре, туку и во фирмите каде работат и во станбените згради каде живеат. За подолго „паркирање“(складирање) во период од повеќе часа, преку ноќ или повеќе дена, само држачи не вршат работа. Потребно е или место со надзор или затворен простор за складирање: посебна просторија или дел од подрум. Најчесто не се предвидени такви решенија, па луѓето се принудени да ги носат велосипедите по скали, во лифт (не може секој) и да ги заклучуваат за оградите во влезовите (небезбедно и непрактично) или да ги носат во стан (непрактично и нехигиенски), па демотивира секојдневно користење на велосипедот. Местата за паркирање и складирање на велосипеди мора да станат задолжителен дел од планот на една зграда (станбена, деловна, општествена) за да добие воопшто дозвола за градба.

6. Дали поради тоа што нема соодветни паркинзи за велосипеди, полесно е да се случи штета, односно да биде украден или оштетен велосипедот?

-Недостигот од паркинг местата не е единствениот фактор за кражбите, но има влијание. Убедени сме дека поголемиот број на соодветни паркинзи на соодветни локации и местата за складирање ќе влијаат позитивно и на безбедноста од кражба и на помала штета врз велосипедите и околината со импровизираното паркирање врз тревници, за дрвја итн.. А и ќе охрабрат многумина да почнат да го користат велосипедот како секојдневно превозно средство.

Read more »