Критична маса #58: Деавтомобилизација

Датум: среда, 22.02.2017
Почеток: 17:30 ч, Плоштад Македонија
Крај: 19:00, кратки видеа и чајче во Социјален центар Дуња (влез - слободен)

--------------------------------------------------------------------
Facebook настан: линк
Рута: линк
Промотивни материјали: линк
---------------------------------------------------------------------

Ни треба деавтомобилизација на начинот на кој се гледа на градот, на кој се гледаат улиците.
Сакаме пешакот, точакот, јавниот превоз да се на прво место како поефикасни (според број на луѓе кои можат да се превезат во одреден простор), како поздрави за луѓето и животната средина, како решение за многу од градските проблеми: метеж, бучава, неактивен начин на живот, загадување.
А колата после нив.

Ни треба деавтомобилизација на тротоарите и пешачките зони. Да не се толерирани паркинзи, туку она што реално треба да бидат - пешачки патеки, јавни простори со човекот во центар.

Ни треба деавтомобилизација на Водно, на парковите, на кејовите. Тоа не се места за бучава, за издувни гасови, за окупирање на простор с...о возила. Тоа се парчиња природа кои ако сакаме да ја задржат својата вредност, мора да ги деавтомобилизираме!

Ни треба деавтомобилизација на навиките, да не биде најкомотен начин да се оди до продавница со кола… Да се направи градот привлечен кратките патувања да се прават пеш без мал милион пречки по патот! Туку напротив, брзо и пријатно да се стигнува пеш и на точак, дури и побрзо отколку со кола!

Ни треба деавтомобилизација на односите во сообраќајот. Во врвот на пирамидата на значење да биде пешакот, па велосипедистот, па возачот. Треба возачите да ги сочекуваат послабите да преминат улица, а не обратно.

Ни треба деавтомобилизација на културата, да не го гледаме како нормално блокирањето на целиот град од коли, туку да побараме поквалитетен град за живеење, со слободни проодни простори каде ќе се осеќаме како ЛУЃЕ и ќе уживаме во градот.

Ни треба деавтомобилизација на планирањето. Кога сакаат да го решат проблемот со гужвите со коли, сообраќајните инженери да не посегнуваат кон ширење на булевари со нови ленти за коли, кон надвозници среде центар на град, кои ќе привлечат нови коли, а ќе ги демотивираат другите начини на превоз, туку да се размислува поодржливо, посвесно, мултимодално. Место булевари со 6 ленти за коли, да имаме булевари со 2 ленти за коли, 2 ленти за брз јавен сообраќај, 2 ленти за точаци, 2 ленти за пешаци, 2 ленти за зеленило.

Ни треба деавтомобилизација на политиките. Сакаме од кандидатите за градоначалници на претстојните избори да добиеме поодржливи решенија за Скопје, не автодроми.

На крајот на краиштата ни треба деавтомобилизација и за почист воздух.

Не го негираме автомобилот и придобивките во одредени ситуации, но мора да го потиснеме од приоритетното место ако сакаме да живееме како луѓе. Луѓето треба да се на прво место, квалитетот на живот во Скопје треба да е на прво место, а не автомобилите.

Секој човек на прво место е пешак, а потоа сè друго. И возачите до својот автомобил стигнуваат пеш. И оние кои користат автомобил не можат да стигнат како ЛУЃЕ до своето возило од премногу автомобили.
Автомобилите треба да бидат третирани како средство кое треба да им служи на луѓето, а не луѓето да бидат робови на автомобилите како единствено ефикасно превозно средство во Скопје!

Сакаме град кој нуди можности за движење на различни начини и кој нуди достоинствено движење за сите!
Не ни требаат нови ленти за коли, булевари без велосипедски патеки и зеленило…

Ни треба храбра и одлучна ДЕАВТОМОБИЛИЗАЦИЈА!

Дојди во поддршка на овие заложби на Критична маса #58 во среда. 

Ќе возиме по следнава рута:

Ќе завршиме во Социјален Центар Дуња каде ќе погледнеме неколку кратки филмови поврзани со темата и ќе се згрееме со топли напитоци.
Ѕрн - ѕрн!

*Земете си и заштитни маски, доколку загадувањето е над дозволените граници.
**Предно и задно светло се задолжителна опрема.

*** Секој учесник вози на своја одговорност. 

--------------------------------------------------------------
Критична маса е неформален велосипедски собир кој се случува во над 300 градови во светот.
Нема лидери, нема формална организација, само група на свесни луѓе кои сакаат подобар вело-град.
Од мај 2012-та се случува еднаш месечно и во нашето Скопје!
Возиме секоја последна среда во месецот по различна рута и со различна тема.

Критична маса во Скопје е самоодржлив, саморегулиран и самофинансиран месечен собир на урбаните велосипедисти кој зависи од придонесот на секој учесник, пред сѐ од неговото појавување на собирот и покажување бројност („Нѐ има, земете нѐ предвид“), од активната грижа настанот да помине во најдобар ред, а потоа и од донациите за промотивните материјали, волонтерскиот придонес во: осмислувањето на настанот, неговата промоција и се разбира во креативната страна на возењата. До овој момент, скопјани 57 пати возеа масовно по скопските улици, на 57 различни теми поврзани со урбаниот велосипедизам.
Да ги освоиме по 58-ми пат улиците со нашите точаци, активно, ангажирано, свесно, заедно, со полни срца!

Приклучи се! Ангажирај се!
Може да нé има повеќе! Скопје може да стане подобар град!
--------------------------------------------------------------

Read more »

Промотивни материјали КМ #58: Деавтомобилизација

[дизајн: Тамара Георгиевска]

Промотивните материјали од овој блог-пост може слободно да се споделуваат, печатат, да се лепат на соодветни локации во градот, да се користат во рамки на објави за настанот или како линкови.

Однапред ви благодариме на сите за помагањето да се прошири информацијата за Критична маса КМ #58 а на Тамара ѝ благодариме што добивме уште еден одличен македонски дизајн за неопходната трансформација на нашите улици.

МАТЕРИЈАЛИ ЗА ВЕБ И ПЕЧАТЕЊЕ

• Постер, верзија за веб:

• Постер, верзија за печатење: линк (.pdf)
  

• Facebook cover:

Read more »

Winter Bike To Work Day 2017 - Skopje #3

Датум: петок, 10.02.2017
Почеток: 0:00
Крајт: 23:59
Место: Цело Скопје, цел свет!

--------------------------------------------------------------------
Facebook настан: линк
Интернационален сајт: линк

---------------------------------------------------------------------

По третпат, во Скопје го славиме меѓународниот Winter Bike To Work Day! 

Или Зимски “на работа на точак“ Ден! 

Winter Bike to Work Day (оваа година е во петок, 10-ти февруари) е годишен настан кој го слави превезувањето со точак во зима. 
Започнал во Канада пред 5 години, а изминативе 3 години се одбележува во стотици градови во светот.
По третпат го одбележуваме и во Скопје.

Што треба да направиме?
Треба само да се обврземе дека ќе се превезуваме на точак на 10-ти февруари до работа, до школо, до факултет, каде и да одиме; без оглед дали возиме или не возиме точак во зима, без оглед какви ќе бидат временските услови тој ден. 

Замислете свеж зимски ден со многу луѓе на точак низ градот и тоа се случува синхронизирано во светот! 
Ајде да пробаме :)

Ако веќе возите точак во зимa, охрабрете ги пријателите да пробаат, макар на ден. Кажете им дека тоа за првпат го прават и други илјадници луѓе како нив во светот! 

И регистрирајте се на сајтот: 
http://winterbiketoworkday.org/mk/commit2017/
Оваа година сајтот има верзија и на македонски благодарејќи на волонтери од Македонија.

Дајте збор дека ќе возите точак на 10-ти февруари. 
Да го исполниме Скопје со снегулки на мапата (http://winterbiketoworkday.org/home2017/map) , а со точаци на улиците!

Настанот е од отворен тип, нема единствени организатори, им припаѓа на сите. 
Различни организации, компании, училишта, јавни институции може да направат свои настани, може да се доделуваат награди за вработените/учениците, може дури и различни училишта или компании да се натпреваруваат меѓу себе: во број на вработени/ученици кои ќе пристигнат на точак, во извозени километри. 
На сајтот покрај топ градови, од оваа година има и топ компании, топ универзитети и топ школи со најмногу пријавени учесници. http://winterbiketoworkday.org/home2017/

Оние локали/компании кои ќе имаат вело-пријателски понуди за овој ден, т.е. поволности за луѓето кои ќе пристигнат на точак во петок, ќе ги споделиме тука. 
1. Нано бар: 50 ден за топли напитоци до 19 часот
2. ByPass Cafe: гратис чај и колачи или 20% попуст на сите производи
3. Che Cafe Bar: 50% на сите пијалоци до 18 часот
4. Freshys - Фрешис -20% попуст на целото мени во текот на целиот ден
5. Хотел ПОРТА Скопје - Еспресо / Макијато / Чај / Меден колач по 20,00 денари и 20% попуст на сите ресторански услуги
6. Винил - 20% попуст на сите топли напитоци и смутија во текот на целиот ден
7. Кафе Ли - бесплатно кафе / чај / салеп за секој што ќе дојде со точак
8. Баду бар - 50% попуст на топлите напитоци

9. Public Room - 15 % попуст на храна и пијалоци, 50 % попуст на изнајмување простории за настани

10. Кафе Љубов - 50% попуст на топли напитоци од 08.00 до 19.00 ч

11. Le petit Cafe - 50 % попуст на чај, топло нес и салеп

*** НАПОМЕНА: Пoнудите ќе важат само за оние кои ќе пристигнат на точак.

Повеќе идеи може да добиете тука: https://www.facebook.com/WinterBikeToWorkDay/

Скопје, ајде на точак во петок!
Да го прославиме овој Зимски „на работа на точак“ Ден барем исто толку добро како лани. ;)

Заклучно со 11:00, 8.02.2017 на интернационалниот сајт winterbiketoworkday.org се имаа регистрирано 40 учесници од Скопје.

Read more »

Проблемот со велосипедистите - и како да се поправи

Проблематичното однесување на велосипедистите доби зголемено внимание во Данските медиуми во последните неколку години. Но, на што всушност се однесуваат овие проблеми? И зошто велосипедистите не можат да се однесуваат подобро во сообраќајот?

Данската Велосипедска Федерација ја препозна потребата да се истражи природата на однесувањето на велосипедистите и ја ангажираше агенцијата IS IT A BIRD за да испита како учесниците во сообраќајот - вклучително велосипедистите - го перцепираат однесувањето на велосипедистите. Како што открија, да се направи правилна одлука како велосипедист не е лесно. Се испостави дека вистинскиот проблем е тоа што на велосипедистите им недостасуваат круцијални елементи - инфраструктура и комуникација - кои би им овозможиле на сите да се однесуваат пообмислено во сообраќајот. На кратко, на велосипедистите им недостасуваат работите кои нè туркаат во правата насока.

Перцепираното проблематично однесување на велосипедистите

Данската Велосипедска Федерација ја ангажираше агенцијата IS IT A BIRD да испита како учесниците во сообраќајот - вклучително велосипедистите - го перцепираат однесувањето на велосипедистите. Во ова истражување, тие комбинираа квантитативни податоци за обемот на проблемите со темелни квалитативни информации за искуствата и мотивите на индивидуалните корисници на патиштата. Генералниот заклучок беше јасен: Сите учесници во сообраќајот имаат проблем со велосипедистите.

Ако сте возеле од точка А до точка Б низ улиците во Копенхаген, или било кој друг град во Данска, сигурно сте забележале проблематично однесување меѓу велосипедистите. Многу е лесно да се оцрнуваат велосипедистите, но кој е коренот за ова проблематично однесување? Подолу во овој текст, ќе скицираме некои од основните услови кои предизвикуваат проблематично однесување и ќе објасниме како некои едноставни иницијативи можат да го направат сообраќајот побезбеден за сите учесници.

Постојат три типа на корисници на патиштата - но определен простор само за два типа

Категоризиравме три типа на корисници на патиштата: возачи, велосипедисти и пешаци. Правилата се јасни за тоа како и каде на патиштата треба да бидат автомобилите и пешаците најчесто ги имаат тротоарите само за себе. Но, проблемите настануваат кога велосипедистите се во прашање: тие се единствениот тип на учесници во сообраќајот без определен простор на улиците - особено во крстосниците.

Од перспективата на еден возач, велосипедистот е ранлив и не треба да биде на улица помеѓу автомобилите. Од перспективата на еден пешак од друга страна, велосипедистот е потенцијално опасен квази-возач кога е на тротоар. Последицата од ова кога нема велосипедска патека е: велосипедистите стануваат непредвидливи учесници во сообраќајот кои мораат да се движат во сообраќајот на сопствен ризик. Без разлика која опција ќе ја одберат, велосипедисите влегуваат во конфликтни ситуации со другите учесници во сообраќајот и стануваат причина за неизвесност, неволја или потенцијална опасност.

Комуникацијата е клучна - но на велосипедистите им недостасува јазикот

Како што повеќето од велосипедистите ќе ви кажат, процесот на комуникација на велосипед во најдобар случај е препуштен на случајност, наместо производ на конкретен систем кој сите учесници во сообраќајот го познаваат. Возачите, со употреба на светла, огледала и сигнали можат да ги најават своите намери и однесувања на другите учесници во сообраќајот - и законот го бара тоа од нив. Ова не е возможно за велосипедистите, кои се оставени да комуницираат преку сигнали со раце или преку контакт со поглед. Двата начини на комуникација е тешко да се остварат навечер, а сигналите со раце се проблематични од повеќе аспекти, првенствено се користат во движење и бараат од велосипедистот да ги тргне рацете од воланот. Во секој случај, ниту еден од овие начини на комуникација не се користи како конзистентна пракса и не се охрабрени од полицијата и законот.

Другите учесници во сообраќајот се оставени во несигурност за намерата на велосипедистите и мораат да се потпрат на погодување кога се вмешани во потенцијално опасни ситуации. Лесно е да се разбере како ова може да поттикне иритирачко искуство и несигурност поврзани со велосипедистите.

Кога следењето на правилата не е секогаш обмислено

Овие основни фактори го прават сообраќањето комплексна тема. Недостатокот на круцијалните елементи - инфраструктура и комуникација - ги тераат велосипедистите понекогаш да ги прекршуваат правилата за да останат безбедни и да не го попречуваат текот на сообраќајот. Сите типови на учесници во сообраќајот се согласуваат дека компетентен учесник во сообраќајот не е само некој кој ги следи сообраќајните правила и законските прописи. Компетентен учесник во сообраќајот е некој кој се однесува во согласност со околностите. Ова значи дека понекогаш, кршењето на законот се смета за пожелно и обѕирно.

Проблемот е тоа што прекршувањето на правилата исто така, ги прави учесниците во сообраќајот да се чувствуваат небезбедно. Тоа е она што ја генерира непредвидливоста поради која велосипедистите имаат лоша репутација. Па како може да го олесниме донесувањето на правата одлука во сообраќајот?

Сите сакаат да бидат внимателни, а поттурнување во правата насока го олеснува тоа

Јасно е дека велосипедистите не „се однесуваат невнимателно“ туку така - тие само се обидуваат да се движат соодветно во простори каде определениот простор за нивно движење е загрозен или непостоечки, користејќи ограничени средства за комуникација кои им се достапни.

На основа на нашето опширно истражување, утврдивме дека постојат некои едноставни начини со кои можеме да го минимизираме непредвидливото однесување на велосипедистите и со тоа да ја зголемиме безбедноста на патиштата. Одговорот се состои од две препораки: Прво, олеснете им на велосипедистите да прават избори кои другите учесници во сообраќајот ќе можат да ги предвидат. Второ, олеснете им на велосипедитите да комуницираат ефективно со другите учесници во сообраќајот.

Веруваме дека начинот да се направи ова е со поттикнување преку инфраструктурата.

Примери: Определениот простор за велосипедистите на патиштата ќе ја зголеми можноста да се предвиди однесувањето и ќе ја олесни комуникацијата преку правилно поставување. Зголеменото осветлување на велосипедските патеки ќе ја направи комуникацијата преку сигнали со рацете и контакт со поглед полесна. Формирање на правила во случај на пречки или работа на патеката, за велосипедистите да знаат точно што да прават кога нивниот пат е блокиран. Да се намали бројот на неспроведени закони поврзани со велосипедистите и да се поддржуваат постоечките. Да се подобри велосипедската сигнализација со цел да се минимизира збунетоста на патиштата и текот на сообраќајот.

Накратко, инфраструктурните решенија на иднината мора да ги земат предвид перспективите на велосипедистот. Заедничко за овие препораки е тоа што на еден или друг начин го поттикнуваат секој велосипедист кон однесување кое не само што има смисла за него или неа одделно, но исто така го прави текот на сообраќајот попредвидлив за другите учесници во сообраќајот и со тоа го прави сообраќајот во целост побезбеден за сите.

--------------------

Статијата е преведена од тука: http://isitabird.dk/en/cases/the-problem-with-cyclists-and-how-to-fix-it/
Превод: НаТочак

Read more »

Промотивни материјали КМ #57: 10 mcg/m3 е нашата цел!

[дизајн: Бисера Крцковска, Игор Делов]

[анимација: Горјан Атанасов]

Промотивните материјали од овој блог-пост може слободно да се споделуваат, печатат, да се лепат на соодветни локации во градот, да се користат во рамки на објави за настанот или како линкови.

Однапред ви благодариме на сите за помагањето да се прошири информацијата за Критична маса КМ #57 а на Бисера, Игор и Горјан им благодариме за одличниот дизајн и анимација инспирирани од Мој воздух.
Да гледаме само зелена боја таму!

МАТЕРИЈАЛИ ЗА ВЕБ И ПЕЧАТЕЊЕ

• Постер, верзија за веб:

• Постер, верзија за печатење: линк (.pdf)
  

• Facebook cover:

• Анимација:

Read more »

Критична маса #57: 10 mcg/m3 е нашата цел!

Датум: среда, 25.01.2017
Почеток: 17:30 ч, Плоштад Македонија
Крај: Министерство за животна средина и просторно планирање

--------------------------------------------------------------------
Facebook настан: линк
Рута: линк
Промотивни материјали: линк
---------------------------------------------------------------------

Постерот за КМ #57

Нашата цел е 10 mcg/m3!

Здосадено ни е од бескрајни дискусии за тоа кој загадувач колку загадувал и каде требало, а каде не требало да се преземат мерки.
Кој загадувач колку загадува може да покажат стручни хемиски испитувања, не дискусии. 
Каде треба да се преземат мерки исто така не е за дискусија. 
Загаденоста е толку голема што за да стигнеме до дозволено ниво на загаденост мерки во само една област не можат да го решат проблемот! 

Еве да замислиме дека целосно ќе го снема загадувањето од грееење (најголемите 32 %). Тоа ќе значи дека од 600 ќе се симнеме на 400 mcg/m3! 
50 mcg/m3 е максимално дозволената граница!

Тоа покажува дека мора да преземеме мерки на долг рок во баш сите области: затоплување, сообраќај, индустрија, градежни работи, хигиена на улици. Ниедна не може и не смее да биде заобиколена.

За да ја постигнеме целта ЗДРАВ ВОЗДУХ ВО Скопје меѓу другото, мора да се преземат сериозни мерки и во сообраќајот. 

Подолго зелено за возила, поголеми брзини за возилата и надвозници на крстосници се мерки кои популарно се сметаат како мерки кои ќе го намалат загадувањето од возилата зашто се гледа само конкретната локација и конкретното возило, а не големата слика. 
Такви автоцентрични мерки припаѓаат на 60-тите и 70-тите години на 20-ти век и веќе се напуштени во современите сообраќајни парадигми откако увиделе колку штета предизвикуваат зашто ја зголемуваат проточноста на моторните возила, а со тоа ги прават попривлечни за нови корисници на возила или пак стари корисници во нови ситуации. Тоа го зголемува загадувањето, буката, седечкиот начин на живот, а градот го прави автодром, непријатно и небезбедно место за живеење.
Современите приоди ја решаваат мобилноста мултимодално. 
Луѓето мора да се движат! Тоа мора. Но не мора да го прават тоа со кола во секоја можна ситуација! 
Некои од патувањата може да ги прават пеш, некои со точак, некои со јавен превоз.
Овие начини на превоз мора да се направат ПОБРЗИ, ПОКОМОТНИ, ПОПРИВЛЕЧНИ од колата во различни ситуации во Скопје за луѓето сами да посакаат да ги користат.

Ова е предизвик кој им го задаваме на кандидатите за градоначалници на скопските општини и Град Скопје на претстојните локални избори. 
Основните прашања од почетокот на текстот се прилично апсолвирани (кои се најголеми загадувачи и дека се потребни мерки во сите области, вклучително и сообраќајот).
Време е да прејдеме на решенија. Кога зборуваме за намалување на загадувањето кое потекнува од сообраќајот, ова е темата која треба да ја дискутираме: како да ги направиме одржливите начини на превоз попривлечни? Кои урбанистички, инфраструктурни, законски, буџетски мерки треба да ги преземеме? 

Повелете со идеи во коментари! 
Во очи претстојните локални избори ова е основното прашање кое ќе го упатиме до идните кандидати, а не на која улица ќе направат повеќе ленти за коли. Зашто нашата цел е 10 mcg/m3! Се надеваме и вашата! Се надеваме и нивната!
И ќе ја постигнеме само со сериозни дологорочни мерки, меѓу другото и во сообраќајот!

Дојди во поддршка на овие заложби на Критична маса #57 во среда. 

Возиме по следната кратка рута поради снегот:



Ѕрн - ѕрн!

Земете си и заштитни маски, доколку загадувањето е над дозволените граници.
Бидете зимски опремени и вие и вашиот точак.
По желба, напишете и лична порака како да стигнеме до посакуваните 10 mcg/m3, со акцент на мерки во сообраќајот.

*** Секој учесник вози на своја одговорност. 

--------------------------------------------------------------
Критична маса е неформален велосипедски собир кој се случува во над 300 градови во светот.
Нема лидери, нема формална организација, само група на свесни луѓе кои сакаат подобар вело-град.
Од мај 2012-та се случува еднаш месечно и во нашето Скопје!
Возиме секоја последна среда во месецот по различна рута и со различна тема.

Критична маса во Скопје е самоодржлив, саморегулиран и самофинансиран месечен собир на урбаните велосипедисти кој зависи од придонесот на секој учесник, пред сѐ од неговото појавување на собирот и покажување бројност („Нѐ има, земете нѐ предвид“), од активната грижа настанот да помине во најдобар ред, а потоа и од донациите за промотивните материјали, волонтерскиот придонес во: осмислувањето на настанот, неговата промоција и се разбира во креативната страна на возењата. До овој момент, скопјани 56 пати возеа масовно по скопските улици, на 56 различни теми поврзани со урбаниот велосипедизам.
Да ги освоиме по 57-ми пат улиците со нашите точаци, активно, ангажирано, свесно, заедно, со полни срца!

Приклучи се! Ангажирај се!
Може да нé има повеќе! Скопје може да стане подобар град!
--------------------------------------------------------------

Read more »