21 February, 2022

Промотивни материјали за КМ #89: Колку жртви се доволно?

[дизајн: Теано Кардула]

Промотивните материјали од овој блог-пост може слободно да се споделуваат, печатат, да се лепат на соодветни локации во градот, да се користат во рамки на објави за настанот или како линкови.
Однапред ви благодариме на сите за помагањето да се прошири информацијата за Критична маса #89.
Голема благодарност до Теано за моќниот дизајн кој е поттикнат, за жал, и од лично искуство, кое го пренесовме тука.
И двете варијанти ни беа еднакво добри, па и двете ги споделуваме во продолжение.
МАТЕРИЈАЛИ ЗА ПЕЧАТЕЊЕ
  • Постер, верзија 1 за печатење: линк (.pdf)
  • Постер, верзија 2 за печатење: линк (.pdf)
МАТЕРИЈАЛИ ЗА ВЕБ

Facebook cover, верзија 1

Facebook cover, верзија 2

Facebook event cover, верзија 1

Facebook event cover, верзија 2

Twitter cover, верзија 1

Twitter cover, верзија 2

Instagram банер, верзија 1

Instagram банер, верзија 2

Критична маса #89: Колку жртви се доволно?

Датум: среда, 23.02.2022
Почеток: 17:30, Плоштад Македонија
Крај: 18:30, Полициска станица, Пролет
----------------------------------
Facebook настан: линк
Рута: линк
Промотивни материјали: линк
----------------------------------
Постерот за КМ #89, дизајн: Теано Кардула

Поминаа скоро 20 дена како нашата безбедност како пешаци и велосипедисти е игнорирана од градоначалниците на Град Скопје и скопските општини. Никаков одговор!

Пред скоро 20 дена од нив побаравме да споделат информација на кој начин, во рамките на нивната надлежност, планираат да ја зголемат безбедноста на улиците за сите учесници во сообраќајот, а примарно за пешаците и велосипедистите. За жал, до моментот на објавување на настанот (петок, 18.02.2022), нема ниту еден повратен одговор од ниту еден од нив. Дали ова значи дека безбедноста на граѓаните не е високо на нивните приоритети, или можеби немаат никакви планови за донесување мерки за подобрување на состојбата на улиците или причината е нешто трето?
Познавате ли некој што настрадал во сообраќаен удар?
Како да дојдовме во ситуација кaде што секој од нас веќе познава некој кој смртно настрадал, кој има трајни телесни последици или долго време носел психолошки последици.
Ова создава атмосфера како да живееме во епидемија на сообраќајно насилство, во војна која се одвива на нашите улици, војна во која е нормално луѓе да бидат убивани и повредувани.
Не, не е нормално!
Не смееме тоа да го прифатиме!
Не е нормално човек да се плаши за детето кога е излезено надвор!
Не е нормално и покрај вакви приказни, политичарите уште да сонуваат за автоцентрични булевари, писти насред населени места, наместо хумани услови за немоторизираните учесници и смирено однесување на моторизираните учесници во сообраќајот. Не е нормално да ги сожалуваат оние кои паркираат по тротоари и да ги толерираат, наместо да ги заштитат оние кои гинат од нечие непочитување на правилата.
Институциите мора да стават акцент на превентива!
„Правењето на улиците побезбедни за луѓето е толку едноставно, што треба да биде казниво дело ако вашиот град не го прави тоа!“ Концептот Визија нула подразбира дека една човечка жртва во сообраќај е премногу. Колку жртви и одземени животи се потребни/доволни/премногу за нашите власти конечно да се заангажираат да направат промена?
Што нашите 10 скопски општини и Град Скопје планираат после црниот месец на сообраќајни удари и одземени животи?
Секој тешко повреден ранлив учесник во сообраќајот треба да го пали алармот на Град Скопје за предизајнирање на улицата/крстосницата.
Секој тип на сообраќаен удар со тешки последици треба да го пали алармот на МВР да се посвети на тие прекршоци кои носат последици и да се насочи кон сторителите, не жртвите.
Продолжувањето на оваа епидемија треба да го запали алармот и кај Обвинителстово и Судовите. Несериозното третирање на убиствата во сообраќајот праќа многу лоша порака за (не)почитување на правилата.
Законот за безбедност постои за да спречи убиства во сообраќајот. Непочитувањето на правилата при управување со 2-тонско возило може да доведе до убиство и така треба да се третира, не како обичен прекршок.
Од друга страна, концептот Визија нула подразбира дека една човечка жртва во сообраќај е премногу. 
Колку жртви и одземени животи се потребни за нашите власти конечно да се заангажираат да направат промена?
Работите мора да почнат да се менуваат!
----------------------------------
Ќе возиме по следнава рута:

<iframe src="https://www.google.com/maps/d/embed?mid=1UNwYjVjtX4VhKi1uFlnphvEYnvy5rom0&ehbc=2E312F" width="640" height="480"></iframe>


*Секој учесник вози на своја одговорност.

31 January, 2022

Што планираат да преземат за безбедноста во сообраќајот 10-те скопски општини и Град Скопје?

За безбедноста во сообраќајот има многу фактори (едукација, инфраструктура, полиција, казнена политика судство итн.), но најважно е да не дојде до судар, најважна е превентивата и тоа онаа превентива која не зависи од тоа дали е совесен учесникот, дали има полицаец или дали работи камерата. Онаа превентива која работи во 100 % од времето - ИНФРАСТРУКТУРАТА. Токму затоа, од сите можни фактори, НаТочак ја има избрано за фокус на своето делување. Има многу мала поента да се прават кампањи и да се врши едукација за предност на пешаците, или за внимателно однесување на возачите во сообраќај, или за еднаква одговорност на сите учесници, кога општините и Град Скопје не го планирале внимателно просторот за ранливите учесници, кога тие ги оставаат на маргините. Затоа после редица сообраќајни судири и удари, денес се обративме до градоначалниците на 10-те скопски општини и на Град Скопје со прашање: Какви активности планираат за зголемување на безбедноста? ------------------------------

Почитуван(a) г. _____________,


Во контекст на трагичните настани кои се случија изминатиот месец на улиците во градот и резултираа со човечки жртви и кои ја кренаа и јавноста по прашањето за кое ние како иницијатива алармираме години наназад - (не)безбедноста на скопските улици и булевари за најранливите учесници, би сакале да Ве потсетиме дека локалната власт има голема моќ и улога да превенира и овозможи високо ниво на безбедност на граѓаните кои се дел од сообраќајниот систем.


Имено, општините и Градот Скопје самостојно во рамки на законите, ги уредуваат и вршат работите од јавен интерес од локално значење.
Безбедноста во сообраќајот, заштита на животната средина, намалување на бучавата, превентивни активности за унапредување на здравјето се она што е јавен интерес и што треба да е видливо во сите: урбанистички планови, сообраќајни проекти, инспекциски активности кои се во надлежност на општините. За жал, безбедноста како цел досега не беше доволно третирана во тие документи и активности, за да ги стави животите и безбедноста на граѓаните како приоритет.
Општините имаат речиси полна одговорност за превентивата во безбедноста во сообраќајот. Спротивно на популарното мислење дека едукацијата е врвот во превентивата, истражувањата покажуваат дека ниедна теорија не може да едуцира подобро од состојбата на терен. Иако теоријата (едукацијата) кажува дека пешаците имаат предност, кога општините ги третираат пешаците за најмалку важни при планирањето на улиците, логично така ќе ги третираат и возачите и со тоа безбедносниот систем е нарушен и теоријата го губи значењето. Состојбата на нашите улици праќа многу поголема порака од било какво убаво срочено правило и за жал, изминатиов месец тоа беше видливо на дело повеќе од кога било. 

Поради ова, дури и во најразвиените земји, за фактор број 1 за зголемување на безбедноста се смета подобрување на уличната околина и дизајнот на улиците.
Тие треба да бидат дизајнирани со луѓето и безбедноста во фокус, а не со големите брзини или бесплатното бесправно паркирање. Соочени со серија од сообраќајни судири кои резултираа и со одземени животи, би сакале да ве потсетиме на оваа ваша голема моќ и надлежност да влијаете на безбедноста на скопските улици. Поради тоа, како граѓанска иницијатива би сакале да добиеме информација дали општината ________ како еден од одговорните чинители има план на кој начин ќе го адресира овој проблем во најбрз можен рок и долгорочно, и дали во тој план се вклучени следните активности:

  • Ослободување, уредување и проширување на тротоари и воведување пешачки зони (Правото на слободно движење треба да биде гарантирано на сите. Не треба да се објаснува дека принудното движење на пешаците по коловоз ја загрозува нивната и безбедноста на сите);

  • Воведување велосипедски патеки/ленти (кое не е само добивање простор за велосипедски сообраќај, туку и смирување на брзините на возилата, скратени премини преку коловоз за пешаците итн., докажано влијае на безбедноста на сите, не само на велосипедистите);

  • Воведување на Зона 30, Зона 20 и физичко смирување на сообраќајот (со стеснување на ленти за автомобили, подигнати пешачки премини, шикани-искривувања на коловозот, микро-кружни текови и сл.).


Очекуваме да ни пратите информација затоа што сметаме дека е важно да учестувавме со мислење и предлози како иницијатива која веќе 10 години наназад предлага унапредувања во оваа сфера и алармира за небезбедноста на нашите улици.

Сметаме дека конечно треба да ја искористите и покажете својата моќ по ова прашање. Порадикални промени во тоа како го третирате и доделувате јавниот простор мора да се случат. Крајно време е да престанеме да чекаме магично да се крене свеста за безбедноста на улиците кај обичните граѓани и да почнете како институција со повисока свест да создавате поинакво однесување преку поинакви, побезбедни улици.

Знаејќи ги фактите како уличната околина влијае на безбедноста, задржувањето на статус квото и секоја автоцентрична реконструкција/проширување на сообраќајница, ќе биде предмет на силна критика.
Доволно предупредувања добивме во облик на човечки жртви. Имате одговорност и моќ и мора да направите промени. Повеќе за последните комуникации, можете да прочитате тука:
  1. Допис до општините: Пешачки, велосипедски и безбедни општини 2021 (25.12.2020 год.): Пешачки, велосипедски и безбедни општини 2021 ~ На Точак (natochak.blogspot.com)
  2. Допис до сите политички партии по повод локалните избори: 10 чекори до пешачко и велосипедско Скопје 2025 (25.08.2021 год.) 10 чекори до пешачко и велосипедско Скопје 2025 ~ На Точак (natochak.blogspot.com)
  3. Обраќање од НаТочак до градоначалниците на скопските општини и Град Скопје (19.11.2021 год) : Обраќање од НаТочак до градоначалниците на скопските општини и Град Скопје ~ На Точак (natochak.blogspot.com)

Со почит,

--
НаТочак
неформално здружение за урбан велосипедизам
 
За подобро вело - Скопје

blog: natochak.blogspot.com
FB: facebook.com/NaTochak
TW twitter.com/NaTochak

31.01.2022 година

26 December, 2021

Предлози за буџет на Град Скопје 2022 - НаТочак - потсетување до советниците и администрацијата

Во пресрет на седницата на која ќе се гласа Предлог Буџетот на Град Скопје за 2022 година, НаТочак се обрати преку службените mail-ови до советниците и стручните служби од администрацијата. 
Седницата е закажана за 29.12.2021 година, на истиот ден со Критична маса #88
Текстот на обраќањето го има во продолжение:
----------------

Почитувана Градоначалничка на Град Скопје, г-ѓа Арсовска,
Почитуван Претседател на Советот на Град Скопје, г-н Славески,
Почитувани вработени во администрацијата во Град Скопје,
Почитувани советници,


Би сакале да Ви се обратиме во пресрет на донесувањето на Буџетот на Град Скопје за 2022 година и да Ве потсетиме на претходните комуникации.

1. Во пресрет на локалните избори, на 28.08.2021 година, НаТочак со сите политички партии и независни кандидати за советници и градоначалници рамноправно ги искомуницира 10-те чекори до пешачко и велосипедско Скопје.
Истите се достапни во прилог, но и на линкот: 10 чекори до пешачко и велосипедско Скопје 2025 ~ На Точак (natochak.blogspot.com)

За тие заложби добивме вербална поддршка од повеќето партии. Но за заложбите да станат стварност треба да се преточат во соодветен буџет. Како што вели познатиот канадски урбанист, Брент Тодериан „Вистината за аспирациите на еден град не може да ја најдете во неговата визија. Може да ја најдете во неговиот буџет.“ 



2. Поради тоа, во пресрет на донесувањето на Буџетот на Град Скопје, НаТочак учествуваше на Граѓанскиот буџетски форум организиран од Зелен хуман град на 13.11.2021 година. Тоа беше единствената отворена можност каде граѓанските организации можеа да ги презентираат своите заложби и предлози, да дискутираат и да ги достават до Советот преку советници.
Нашите предлози изнесени на тој форум беа доставени до Градоначалничката и Советот во месец ноември, доволно рано за да извршат влијание на измени на буџетот, но ги испраќаме повторно, во прилог на овој e-mail - НаТочак - предлози за Буџет на Град Скопје 2022, а достапни се и на линкот: Предлози од НаТочак за буџетот на Град Скопје за 2022 година ~ На Точак (natochak.blogspot.com)

Бидејќи предлозите се целосно во насока на справување со актуелната здравствена, климатска, економска, па и енергетска криза, очекуваме поддршка од сите советници. Го немаме веќе луксузот да проектираме автоцентрични буџети без грижа за квалитетот на живот во Скопје. 
Мораме да направиме промени. 

3. Овие 11 предлози се целосно во согласност со Планот за унапредување на велосипедскиот сообраќај на Град Скопје 2019-2021 кој го усвои Советот на Град Скопје во септември 2019 година, План кој има одлична структура и насоки, но кој има многу мала реализација, токму поради непредвидувањето соодветен буџет изминатите години. Таа грешка мора да се поправи. 
Планот е достапен на линкот: https://skopje.gov.mk/media/4370/predlog-plan-za-unapreduvanje-na-velosipedski-soobrakaj-2019-2021.pdf

4. НаТочак и претходните години ги комуницираше Советот и стручните служби, но без успех. 
Во 2020-та НаТочак достави 9 предлози за буџетот на Град Скопје за 2021-ва година со буџетска конструкција (достапни на линкот), а во 2019-та година достави предлози за измена на програмите и буџетот на Град Скопје за 2020-та година (достапни на линкот), без буџетска конструкција.
Ова е трет пат да комуницираме со Советот на Град Скопје и стручните служби во очи донесувањето на програмите и буџетот за наредна година и поради сето набројано очекуваме конечно прифаќање на најголем дел од нив. 

Се разбира предлозите за 2022 година можат да бидат соодветно модификувани и подобрени од стручните служби и советниците.

Со почит,

НаТочак

26.12.2021

21 December, 2021

Новогодишна Критична Маса #88: Милион желби, еден Велоград

Датум: среда, 29.12.2021
Почеток: 17:30, Плоштад Македонија
Крај: 18:30, Социјален центар Дуња
----------------------------------
Facebook настан: линк
Рута: линк
Промотивни материјали: линк
----------------------------------

Постер за КМ #88, дизајн: Коста Стаматовски

Последната среда од годината е резервирана за новогодишната Критична Маса. Да ја испратиме 2021 и да ја пречекаме 2022 онака како што ни е најудобно, на точак. :)


Во годинава која што беше неизвесна како и минатата, досега имавме две Критични Маси. Една роденденска која ја прославивме со првата Улица за луѓе и една летна на која баравме мерки против ноќните ѕверки и поставивме бел точак во спомен на Билаљ Љамалари. 


Крајот на годината е период во кој сите мечтаеме за подобро утре и во воздухот се чувствува надежта и вербата дека наредната година ќе ни донесе убави промени. Па така и ние си замислуваме едно подобро Скопје, одржливо, безбедно, хумано, во кое сите ќе можеме да дишиме чист воздух, да се движиме слободно и да се чувствуваме убаво во нашиот град. Ова се нашите желби за новата година.

Ние решивме да му ја олесниме работата на Дедо Мраз и направивме список со работите што треба да се направат за остварување на оваа визија.

Тоа се 10 чекори за кои не е потребна армија од џуџиња, туку волја за правење на работите на поинаков начин и менување на приоритетите.


  1. Слободни тротоари и квалитетен јавен простор

  2. Велосипедска мрежа

  3. Визија нула и Зона 30

  4. Паркинзи за велосипеди за секој нов објект и јавен простор

  5. Субвенции за велосипеди и велосипедска опрема

  6. Денови без автомобили / улици за луѓе

  7. Процедури, стандарди, транспарентност, партиципативност

  8. Систем за изнајмување велосипеди

  9. Вардарска зелена магистрала

  10. Промена на сообраќајниот систем на Скопје


Желбата останува само мечта ако не се каже гласно и ако не се работи на нејзино остварување. Затоа уште еднаш ги потсетуваме нашите нови градоначалници да ја проверат листата два пати! :)  Ние бевме многу добри. :) Педлавме неуморно, споделувавме позитивни примери од светот, укажувавме на грешки и пофалувавме квалитетни промени.


Во среда на 29-ти декември во 17:30ч се собираме на Плоштад Македонија, а завршуваме во Социјален центар Дуња на топол чај и вино. 


П.С. По желба украсете ги точаците.

П.П.С.  Ќе има и честитки со новогодишниот дизајн на крајот од рутата.




Промотивни материјали за Новогодишна КМ #88: Милион желби, еден Велоград!

[дизајн: Коста Стаматовски, stamatovski.com]

Промотивните материјали од овој блог-пост може слободно да се споделуваат, печатат, да се лепат на соодветни локации во градот, да се користат во рамки на објави за настанот или како линкови.
Однапред ви благодариме на сите за помагањето да се прошири информацијата за Критична маса #88.
Голема благодарност до Коста за милионите желби вклопени во минимален дизајн.
МАТЕРИЈАЛИ ЗА ПЕЧАТЕЊЕ
  • Постер, верзија за печатење: линк (.pdf)
  • Честитка, верзија за печатење: линк (.pdf)
МАТЕРИЈАЛИ ЗА ВЕБЗА ВЕБ
Постер, верзија за веб

Facebook cover 

Twitter cover

Facebook event cover

Честитка, предна страна, верзија за веб

Честитка, задна страна, верзија за веб

10 December, 2021

Семафор за 10 чекори до пешачко и велосипедско Скопје

Повеќе пати ги споделувавме 10-те чекори до пешачко и велосипедско Скопје.

Да ги разглобиме во потточки и да видиме на што е работено, а на што не е изминатите 9 години откако НаТочак ја следи и анализира оваа проблематика.
Да видиме каде сме добри како град и каде треба да се продолжи во таа насока, каде сме почнале промени, а каде не е ништо сработено.


Подготвивме „семафор“.

Со 🔴 се означени областите каде нема никаков напредок на темата, каде се стои во место;
Со 🟡 се означени областите каде има напредок и треба да се продолжи во таа насока, за да стане светлото зелено;
Со 🟢 се означени областите каде има значаен напредок со голем опфат во градот и задоволство од граѓаните.
Моравме да воведеме уште една боја: 🟠за областите каде на хартија или во позадина има некакво поместување, но непостоечки или премал ефект во спроведување на терен.


Како што може да забележите, доминираат црвената и портокаловата боја низ точките.
Единствено има значаен напредок кај првата точка, во ослободување на тротоарите и квалитетно уредување на дел од јавните простори и така мора да се продолжи и во следните четири години, дури и со поголем интензитет за жолтото да стане зелено.
Кај останатите 9 точки, очекуваме црвеното и портокаловото да станат барем жолти, а потоа и зелени!

1. СЛОБОДНИ ТРОТОАРИ И КВАЛИТЕТЕН ЈАВЕН ПРОСТОР
1.1. Пристапност на сите јавни површини за тркалата на велосипедите, детските колички, количките на лицата со хендикеп, тротинетите 🟡
1.2. Квантитативно и квалитативно подобрување на јавниот простор 🟡

1.3. Физичка заштита на јавниот простор со соодветен дизајн (зеленило, жардињери, столпчиња) 🟡

1.4. Политики и правила за урбана опрема кои го штитат и облагородуваат јавниот простор, а не го окупираат (несоодветно поставени тераси од кафеани, билборди, контејнери) 🟠

1.5. Прогресивни политики за јавно паркирање - примарно обезбедување проодни пешачки патеки, па потоа паркирање кое е регулирано, се наплаќа и средствата се користат за јавниот простор 🟠

* Жолтата боја кај 1.1, 1.2 и 1.3 се должи на ослободувањето на дел од јавните простори во центарот на градот или по текот на булеварите и нивното квалитетно подобрување со зеленило, урбана опрема итн. Со истото и поголемо темпо мора да се продолжи и низ целиот град, и на градските и општинските улици.
* Портокаловата боја кај 1.4 и 1.5 се должи на одредени најави за воведување зонско паркирање и построго постапување за урбаната опрема од некои општини. Резултат во јавниот простор сѐ уште нема, затоа бојата сѐ уште не е жолта.

2. ВЕЛОСИПЕДСКА МРЕЖА
2.1. Студија / план за спроведување велосипедска мрежа на ниво на Скопје и на ниво на општини 🟠
2.2. Проширување на регулационата широчина на улиците во новиот ГУП и ДУП-ови секаде каде што е возможно и потребно 🔴
2.3. Брзо воведување велосипедски ленти преку патни диети, contra flow и слично 🟡
2.4. Воведување велосипедски улици и др.иновативни типови на велосипедска мрежа 🔴
2.5. Правило за праведен буџет (минимум 15+15% за пешачка + велосипедска инфраструктура) и праведно распределување на уличниот профил 🔴

* Портокаловата боја кај 2.1 се должи на сработениот План за унапредување на велосипедскиот сообраќај на Град Скопје 2019-2021 кој направи преглед на постоечката мрежа и постави за цел сработување на план за проширување на мрежата кој не е изработен. Кај општините на оваа тема - стратешко планирање велосипедски врски има нула поместување. Една поединечна патека на ул. „Орце Николов“ е за поздрав, но не е план за мрежа.
* Жолтата боја кај 2.3 се должи на спроведените патни диети на бул.„Климент Охридски“, ул. „Св. Кирил и Методиј“, бул.„Кочо Рацин“, ул. „Втора Македонска бригада“, ул. „4-ти Јули“, ул.„ Никола Карев“. Значаен напредок, особено во последните 4 години, но недоволен за да биде зелено.
* Нашите предлози за проширување на регулацијата на улици и воведување на велосипедски врски во регулациски и детални планови редовно беа одбивани, па точка 2.2 заслужи црвена боја. Исто така беше одбиен нашиот предлог за праведен буџет за патната инфраструктура од Советот на Град Скопје во 2020-та (2.5).

3. ВИЗИЈА НУЛА И ЗОНА 30
3.1. Одлука за Зона 30 на ниво на Скопје/општината за сите улици освен булеварите 🟠
3.2. Улиците без тротоари да се прогласат за Зона 20 🔴
3.3. Соодветен дизајн на улиците за посакуваната брзина 🟠
3.4. Стратешки документ за безбедноста за нула жртви во сообраќајот - ВИЗИЈА НУЛА 🔴

3.5. Стопирање и ревизија на стари постапки за сообраќајни проекти и нивна преработка од автоцентричност кон мултимодалност и поголема безбедност 🔴


* Портокаловата боја кај 3.1 и 3.3. се должи на донесените одлуки пред сè од Општина Центар и Карпош, но и други општини за прогласување на Зона 30 во Дебар Маало, Карпош 4, како и зоните околу училиштата и нивно уредување во стилот на маалски улици за ниски брзини (со подигнати пешачки премини итн.). Секако овој обем е далеку од идејата за Зона 30 на ниво на секундарна мрежа низ цело Скопје. Нема ни стратешка одлука на ниво на град / општина и спроведувањето е повеќе инцидентно отколку дел од поголема идеја и затоа бојата не е жолта;

* Се реализираа наследени застарени проекти за примарна мрежа како ул. „Есенинова“ и дел од бул. „Никола Карев“ без велосипедско решение иако се примарна мрежа. Проектите не беа ревидирани. Затоа 3.5 заслужи црвена боја. Во иднина ќе продолжиме да бараме секоја улица од примарна мрежа да мора да има велосипедско решение, вклучително и секој иден мост. Ако дојде до изведба на продолжението на Климент Охридски, тој не смее да има автопатско решение. 


4. ПАРКИНЗИ ЗА ВЕЛОСИПЕДИ
4.1. Одлука на Совет на Град Скопје / општините за обврска за велосипедски паркинг во секој проект за нова зграда 🔴
4.2. Стандарди за број на паркинг места за велосипеди за нови објекти (поголем број од паркинг места за автомобили) 🔴
4.3. Задолжителни паркинзи за велосипеди за сите јавни простори и дворови на јавни објекти 🟡
4.4. Иновативни решенија за постоечки објекти (монтажни вело-гаражи и сл.) 🔴

* Жолтата боја кај 4.3 се должи на тоа што значителен дел од јавните простори и објекти изминативе години се опремени со велосипедски паркинг. Бојата не е зелена зашто бројот не е доволен и дизајнот често не е соодветен. Кај другите точки нема никакво поместување иако законската регулатива тоа го овозможува. Општина Центар почна да воведува задолжителен велосипедски паркинг во новите планови, но нема решение за објектите кои се градат по стари планови.

5. СУБВЕНЦИИ ЗА ВЕЛОСИПЕДИ И ВЕЛОСИПЕДСКА ОПРЕМА
5.1. Субвенции за купување на нов велосипед за економски и социјално загрозени групи 🔴
5.2. Субвенции за поправка, комплетен сервис или доопремување на стари велосипеди 🔴
5.3. Субвенции за специјални велосипеди (за лица со посебни потреби и за мали бизниси) 🔴

*Иако субвенционирањето на купување велосипеди постои околу една деценија, нема никакво поместување и иновативност во форматот на субвенционирање, типот на субвенции кои се даваат, ниту мерење на успешноста.

6. ДЕНОВИ БЕЗ АВТОМОБИЛИ / УЛИЦИ ЗА ЛУЃЕ
6.1 Еден викенд во месецот затворање на повеќе улици за автомобили и отворање за луѓето (слободно пешачење, возење велосипед, рекреација, социјализација, детска игра, култура, спорт и маалски живот) 🟠

*Портокаловата боја се должи на покажаната волја со првиот настан „Улици за луѓе“ на ул. „Васко Карангелески“ во мај 2021 година. За жал, идејата таму застана.

7. ПРОЦЕДУРИ; СТАНДАРДИ, ТРАНСПАРЕНТНОСТ, ПАРТИЦИПАТИВНОСТ 

7.1 Донесување Правилник за велосипедска инфраструктура на ниво на Град Скопје 🟠
7.2. Донесување на градски процедури и прирачници за различни активности во изградбата со технички детали кои ќе се бараат од сите изведувачи (како се прави слеан рабник, како се ослободува дрво, како се заштитуваат пешаци и велосипеди при градежни работи) 🔴
7.3. Изложување на проектната документација за улиците на веб-страниците на општините и градот 🔴
7.4. Вклучување на јавноста со мислења ПРЕД да бидат проектите усвоени 🟠

* Портокаловата боја кај 7.1 се должи на веќе сработената работна верзија на Правилникот за проектирање велосипедска инфраструктура од службите на Град Скопје во кој НаТочак даде значаен допринос. За жал, истиот со години седи заглавен во фиока.
* Портокаловата боја кај 7.4 се должи на тоа што дел од проектите биле споделени со НаТочак, но за жал дури после усвојување и со премали можности за корекција и за жал не биле споделени со јавноста. 


8. СИСТЕМ ЗА ИЗНАЈМУВАЊЕ ВЕЛОСИПЕДИ
8.1. Изработка на студија за оптимално решение за Систем за изнајмување велосипеди (истражување на потенцијални локации, истражување на модел на финансирање, можности за интермодалност итн.) 🔴

8.2. Спроведување на систем за изнајмување велосипеди како дел од системот на јавен превоз на Скопје 🔴

* На оваа тема не инсистиравме во минатото зашто потребно беше најпрво Скопје да обезбеди основна велосипедска мрежа. Сега, кога веќе ја има, ќе почнеме да бараме да се работи и на Систем за изнајмување велосипеди.

9. ВАРДАРСКА ЗЕЛЕНА МАГИСТРАЛА
9.1. Изработка на проект за доуредување на коритото на Вардар и за поврзување на кејот со остатокот од мрежата 🟠
9.2. Изведба на пристапни рампи кон секој мост и конектори кон остатокот од мрежата 🔴

9.3. Продолжување на патеката кон западниот и источниот крај на градот 🔴
9.4. Сличен пристап да се употреби и за зелените коридори по текот на Лепенец, Серава, Треска, Маркова Река и Усјански канал 🟠

* Портокаловата боја кај 9.1 се должи на веќе започнатиот проект за уредување на коритото на Вардар во 2021 година. Со него и неговите цели не сме запознаени и затоа е дадена портокалова боја, а не жолта или зелена. Свесни сме дека сме далеку од изведба и затоа барањето тука е најпрво - проект (низ транспарантен процес), а потоа ќе биде и изведба.
* Портокаловата боја кај 9.4 се должи на веќе изработени проекти за зелени коридори по текот на Лепенец и Серава. Истото не е направено за Треска, Маркова Река и Усјански канал, а ни првите проекти не се споделени со јавноста за да им дадеме подобра оценка.
* Иако квалитетно изведена двонасочна рампа чини само ~10 илјади евра, во изминатите 9 години е изведена САМО ЕДНА пристапна рампа кон кејот на реката Вардар (кај Холидеј Ин), па точката 9.2 заслужи црвена боја. Многу од мостовите и важни локации по текот на Вардар не се пристапни (со соодветен наклон) за тркала. 


10. ПРОМЕНА НА СООБРАЌАЈНИОТ СИСТЕМ НА СКОПЈЕ

10.1. Превртување на сообраќајната пирамида 🔴
10.2. Мерење велосипедски сообраќај 🟠
10.3. Претворање на ЦУКС во центар за мерење и анализа на сите типови сообраќај, не само автомобилски 🔴
10.4. Пријателски семафорски систем за пешаци и велосипеди 🔴
10.5 Интегрирање на јавниот превоз со велосипедскиот сообраќај 🔴
10.6. Нов ГУП и нов СУМП на Скопје со поинаква сообраќајна филозофија 🔴

* Портокаловата боја кај 10.2 се должи на усвоениот предлог за Буџетот на Град Скопје за 2021 година за поставување 5 бројачи за мерење велосипедски сообраќај, но сѐ уште нереализиран.
* Во однос на 10.6, иако во тек е изработката на нов ГУП и СУМП кои се наводно со поинаква филозофија, целосната затвореност на процесот прави да се сомневаме во тоа и поради тоа ставена е црвена боја. На другите точки воопшто не е работено.